Çocukların beslenmesinde yapılan hatalar, ergenlikte veya yetişkinlik döneminde akut – kronik hastalıklara neden oluyor; gençlik döneminde de obeziteye bağlı kalp, damar ve çeşitli kanserlerde artış görülüyor.
Çocukların ve ergenlerin beslenmesinde dikkat edilmesi gerekenler…
İlk eğitim aile ile başlar, zamanında edinilen yanlış dengesiz yetersiz beslenme neticesinde çok aşırı zayıf ya da çok aşırı şişman olarak nitelendirilen çocuklarımız okul çağına geldiklerinde evde gördükleri beslenme alışkanlıklarını okulda öğretmenleri düzeltmeye çalışsalar da yeterli olamaz.
Ağaç yaşken eğilir!
Ailelerin beraberce aynı masaya oturması önemlidir. çünkü yemek yeme kavramı belirli bir dönem sonra psikolojik travma ya da sendromlara neden olabilir. Bu konuda yapılan birkaç çalışma örneklerinde; Aile bireylerinin tamamının kahvaltı ve akşam yemeklerinde birlikte aynı masada yemek yemesi yalnızca yeme düzeni oluşturulmasına değil aynı zamanda aile kavramının arttığını ve aile bireylerinin birbirlerine karşı tutumlarının olumlu derece arttığı gözlenmiştir.
Çocukları ile aynı masada yemek yeme alışkanlığı olan anne ve babalar, çocuklarının da toplumda bir yer sahibi olduğunu bir birey olduğu vurgusu ile kendilerine ait verilen tabak ve porsiyonun yalnızca ona ait olduğunu bilir ve kendi yemek yiyerek doyduğu zaman yemeğini bırakır. Bu şekilde çocuklarımız hem çocuklarımızın çatal kaşık bıçak kullanabilme özverisi ve yeteneği gelişir. hem de çocuğunuz kendi yemek yediği için “doyduğunda” yemek yemeği bırakır.
Genç anne ve babalar tarafından en sık duyulan sitem; Çocuğumuz yemiyor!
Evet çocuğunuz sizin kadar yemiyor! En büyük yanılgı maalesef çocuklarının aç kaldığını düşünen anne ve babaların yersiz sitemi… Bunun nedeni kendi yediklerine kıyaslama yapmalarıdır. Bebeklikten itibaren okul çağına ve hatta yaşlılık dönemine kadar büyüme ve gelişim devam eder.
Mide gelişir. Buna eş olarak besinlere karşı vücudumuzun göstereceği tolerans düzeyi değişir. bağışıklık artar. vücut antikor üretir. Örnek olarak 2 aylık bir bebek inek sütü içemez çünkü inek sütündeki beta-laktoglobülin bebeklerin sindiremeyeceği bir proteindir alerji oluşumuna neden olabilir.
Aynı şekilde mama verildiğinde de kusma ve alerji gibi durumlar gözlenebilir. Buradan çıkarım yaparak her dönemde beslenme çok önemlidir ve herkesin alması gereken günlük enerjisi, besin miktarı farklıdır.
Okul çağına gelmiş bu ergenlerin dengeli ve yeterli beslenmeleri gerekir. Büyüme ve gelişme her açıdan durdurulmamalı özellikle sekteye uğratılmamalıdır. Çocukların zeka gelişimi, fiziksel gelişimleri beslenmeye eş değer gider. Bunun için okullarda ve televizyon reklamlarında ergenlere yönelik sağlıklı kampanyalar, eğitici görseller ve destekleyici sosyal sorumluluk kampanyaları yapılmalıdır.
Çocuğumun okul başarısı düştü!
Okul çağındaki çocuklar kahvaltı etmediklerinde kendini güçsüz, yorgun ve halsiz hisseder. Başı döner. Dikkat, çalışma, anımsama ve öğrenme yeteneği azalır. Okul başarısı düşer. Bununla birlikte uygunsuz reklam içerikleri okul çağı çocuklarında uygunsuz beslenme alışkanlıklarına özendirmektedir. Bu da çocuklarda obezite ve çeşitli hastalıkları beraberinde getirecektir.
Obezite son yıllarda çocuklarda aşırı bir tehdit haline gelmiş bulunmaktadır. Okul kantinleri başta olmak üzere fast-food beslenmenin özendirilmesi ile beraber bir çok neden yer almaktadır bunun için okul çağındaki çocukların uygun sağlıklı bir yaşam sürmeleri için sağlıklı beslenme ilkelerine uymaları sağlıksız besin seçimi yapmamaları gerekmektedir. Buda okullarda beslenme derslerini artırmak uygun besin secimi konusunda özendirici faliyetler yapmak ve ailelerin bilinçlendirilmesi önem arz etmektedir.
Bu konuda hükümetin, sağlık bakanlığı ve Milli eğitim bakanlığı ortak bir çatıda okul sütü, sağlıklı beslenme modeli, temel beslenme konuları ve benzeri gibi konularda yapacağı bir dolu kombine çalışmayı beraberinde getirmesi ve denetleyici mekanizma olmaları gerekir.
Yeterli ve Dengeli beslenmek için Tek yönlü beslenmeyi durdurun. Hastalıklardan kurtulmak ve sağlıklı yaşam standartlarına ulaşmak için besin gruplarının hepsine ulaşmak ve tüketmek gereklidir.
Süt ve süt ürünleri grubu
Süt, yoğurt ve sütten yapılmış besinler, protein ve karbonhidrat miktarı yüksek besinlerdir. Süt ve türevlerinin her ana öğünde bulunması gerekmektedir. Süt ve ürünleri kalsiyum ve magnezyum kaynağıdır. Çocuk – Ergen beslenmesinde vücut kemik kütlesi üzerine önemli bir kaynak dır.
Et yumurta kuru baklagiller grubu
Tavuk, kırmızı et, yumurta, mercimek ve tahıl ürünleri Çinko, magnezyum ve bunun gibi önemli mineral ve vitamin kaynaklarıdır. Yumurta örnek protein olmasından kaynaklı ergen gelişiminde yumurtanın önemi fazladır. Sabah kahvaltılarında olması gereken elzem bir besin ögesidir. Sağlıklı bir tabak modelinde olması gereken önemli bir besin grubudur.
Ekmek ve tahıl grubu
Buğday, yulaf, pirinç ve bunun gibi tahıl grupları yani beyazlatılmış besinler olarak bilinen bu besinler Vitamin B yönünden yüksek besinlerdir. Ekmeğin tam tahıllı, kepekli ve benzer çeşitleri beslenmede olması gereken elzem besin grubudur. Demir kaynağı olan tahıl grupları her öğünde belirli bir miktar alınması gerekmektedir.
Sabah kahvaltılarında ergenlerin kahvaltılık tahıl ürünleri hazır gıda tüketmeleri de günlük gereksinimlerini karşılayabilir ama bu gereksinmeyi bu grubun kendi doğal kaynaklardan alınması sindirim ve emilim için önemlidir.
Taze sebze ve meyve grubu
Taze sebze ve meyve grubu içerdikleri antioksidan yapı, bol vitamin mineral bulundurduğu için, ergenler ve diğer yaş grubu beslenmesi içinde önemli bir besin grubudur. Meyveler ve sebzeler oksidatif strese karsı koruyucudur. Doku onarımı sindirim hastalıklara karsı koruma antioksidan kapasite ve diğer birçok hastalıklara karsı koruyucu olan taze meyve ve sebzeler sağlıklı beslenme için tüketilmesi gereken elzem besin grubudur.
En nihayetinde ergenler beslenmelerine önem göstermelidirler. Bu aşamada aile büyüklerinin rolü büyüktür. Çocukların anne baba ve diğer aile fertleri ile beraber aynı sofrada yemek yeme alışkanlığının olması gereklidir. Evde beslenmeye özgü sağlıklı tabak modellerinin geliştirilmesi önemlidir. Bu nedenle okullarda ve evlerde ergenlere ve ailelerine yönelik eğitimlerin verilmesi gerekmektedir.
Unutmayın! Beslenme sorunları ve hataları düzeltilebilir bir olaydır. Geç kalınmadığı taktirde.
