Yargı reformu strateji belgesi uyarınca yargı reformlarını öngören yargı paketleri çıkmaya devam ediyor.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın Kabine Toplantısı’nda yapacağı sunumun ardından paketin, Meclis’e gönderilmesi bekleniyor.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, ‘Bu yargı paketinde, Bölge Adliye Mahkemelerinin adı Adli İstinaf Mahkemesi; Bölge İdare Mahkemelerinin adı da İdari İstinaf Mahkemesi olarak değiştirilecektir. ‘İstinafa gidiyoruz’ dediğimizde şimdi gerçekten istinafa gidilecek.’ dedi.
Ayrıca Bozdağ vatandaşın adalete erişimiyle ilgili önemli düzenlemelere işaret etti. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ: “Artık CMK veya adli yardım falan filan diye bir ayrıma gitmeden hukuk yardımına ihtiyacı olan her bir vatandaşımızın bu yardımdan istifade edeceği, baroların da bildiri yayınlayarak engelleyemeyeceği bir düzeni kuracağız.”
7. Yargı Paketi maddeleri neler?
1- Konutlarda çat kapı haciz kalkıyor:
Konutlarda hakim kararı olmaksızın haciz işlemi yapılamayacak. Konutlarda yapılacak hacizler bakımından; icra müdürünün verdiği haciz kararının ancak “hakim onayından geçtikten sonra” yerine getirilebilmesi sağlanacak. Ayrıca, aile bireylerine ait ibadete özgü veya kişisel eşyalar ile ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyaları, haczi caiz olmayan mallar arasına alınacak. Buna göre evde ailenin ortak kullanımındaki buzdolabı, çamaşır makinesi, televizyon ve yatak ile baza gibi eşyalar haczedilemeyecek. İcra takibine konu alacağa yetecek miktarı aşacak şekilde (taşkın) haciz yapılması açıkça yasaklanacak. Örneğin borç 100 bin TL ise 100 bin TL’lik eşya üzerinde haciz yapılabilecek.
2- Makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği ve mahkeme kararlarının geç veya eksik icra edildiği ya da hiç icra edilmediği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine yapılmış ve 1/1/2023 tarihi itibarıyla derdest olan bireysel başvuruların Anayasa Mahkemesinin iş yükünün azaltılması amacıyla, Mahkemenin vereceği kabul edilemezlik kararı sonucunda müracaat halinde Adalet Bakanlığı bünyesindeki Tazminat Komisyonu tarafından incelenerek çözüme kavuşturulmasına yönelik düzenleme yapılıyor.
3- Bağımlılar için özel cezaevi:
Bağımlılık yapma özelliği fazla olan sentetik uyuşturucu ve uyarıcı maddelere yönelik cezai yaptırımların daha caydırıcı hale getirilmesi amacıyla, sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri ile amfetamin ve türevleri uyuşturucu madde olarak kabul edilerek, bunlar da ceza dahiline alınıyor. Böylelikle anılan maddelerin imal ve ticareti suçunun cezasının alt sınırı, 10 yıldan 15 yıl hapis cezasına çıkarılıyor.
Ayrıca tedavi ve rehabilitasyon programlarının uygulanacağı müstakil ceza infaz kurumlarının açılabilmesine veya mevcut ceza infaz kurumlarının bir bölümünün bu amaç için düzenlenebilmesine imkan tanınacak. Yine, uyuşturucu kullanmak suçundan dolayı mahkum olup da denetimli serbestliğe ayrılan hükümlülere, ilaveten tedavi ve rehabilitasyon programlarına katılma yükümlülüğü getirilecek.
4- Arabuluculukla ilgili yeni düzenlemeler:
Kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar (ilamsız icra yoluyla tahliye hariç), ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklar, kat mülkiyetinden kaynaklanan uyuşmazlıklar ve komşu hakkıyla ilgili uyuşmazlıklar zorunlu arabuluculuk dahiline alınacak. 20 yıl kıdemlilerde arabuluculuk sınavı başarısı zorunluluğu kaldırılıyor.
Ticari davalar ve iş sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklar bakımından, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarının zorunlu arabuluculuk dahilinde olduğu açıkça düzenlenecek. Uyuşmazlığın asıl tarafının arabuluculuk süreci ile arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlenen son tutanak hakkında bilgilendirilmesi konusunda arabulucuya yükümlülük getirilecek.
5- Kanun yoluna başvuru süreleri düzenlenecek:
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu ve 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu’nda yer alan itiraz, istinaf ve temyiz kanun yollarına başvuru süreleri “iki hafta” olarak düzenlenecek ve böylelikle tekdüze hale getirilecek.
Bireysel dosya başvuruları: Geçici maddeyle, halen Anayasa Mahkemesi önünde derdest bulunan uzun yargılamadan kaynaklı bireysel başvuruların, Adalet Bakanlığı bünyesindeki Tazminat Komisyonuna aktarılabilmesi ve bu Komisyon tarafından incelenerek bir an evvel çözüme kavuşturulmasına yönelik düzenleme yapılmaktadır.
6- Göçmen kaçaklığı cezaları artacak:
Göçmen kaçakçılığı suçuyla daha etkin mücadele edilebilmesi ve caydırıcılığın sağlanması amacıyla suçun cezasının alt sınırı 3 yıldan 5 yıla çıkarılıyor. Göçmen kaçakçılığı suçu, 6136 sayılı Kanun’un ek 12’nci maddesi dahiline alınacak. Böylelikle, “göçmen kaçakçılığı” suçu nedeniyle el konulan araç, gereç ve malzemenin, milli savunma veya iç güvenlik hizmetleriyle doğrudan ilgili olması durumunda bunların Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığına tahsis edilebilmesine imkan sağlanabilecek.
7- Adli işlemler çerçevesinde “yurt dışına çıkamamak” şeklinde adli kontrol kararı verilen yabancılar hakkında, ilgili valiliğe Cumhuriyet Başsavcılığı üzerinden bu kararın kaldırılmasını talep etme yetkisi verilmesine ve idarenin yurt içinde kalmasını tehlikeli gördüğü yabancıların sınır dışı edilmesini sağlamak bakımından hakim kararı alabilmesine imkan tanınacak.
