Koku alamama yani anosmi farklı nedenlerden de kaynaklanabiliyor. Koku körlüğünün nedenine yönelik tedavi uygulanması önem taşıyor ve kokunun alınamadığı dönemde limon, nane, kahve gibi keskin kokulu gıdaların belirli aralıklarla koklanarak beyne uyarı gönderilmesi ile etkili sonuçlar alınabiliyor.
Koronavirüs, grip ya da diğer üst solunum yolu enfeksiyonlarında yaşanan koku kaybı genellikle kendiliğinden düzelmekle birlikte kalıcı da olabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Mehmet Özgür Habeşoğlu, koku körlüğü olarak da bilinen anosmi hastalığı hakkında bilgi verdi.
Koku kaybının birçok nedeni bulunuyor
Koku alamamak ya da koku körlüğü olarak bilinen anosmi, keskin ya da hafif kokularda olabileceği gibi, koku alma duyusunun tamamen kaybolması şeklinde de yaşanabilmektedir. Genellikle tüketilen gıdaların kokusunun alınmamasıyla ortaya çıkmaktadır. Ancak bazen parfüm, sabun, kolonya gibi günlük hayatta kullanılan keskin kokuların alınmaması belirleyici olmaktadır. Koku alamamanın nedenleri, iletim ve sensörnörol tip olarak iki başlık altında değerlendirilmektedir.
Koku alamamanın nedenleri genel olarak şu şekilde sıralanabilir;
- Nazal polip denilen burun etlerinin anormal şekilde şişip burnu tıkaması
- İleri derece burun eğriliği
- Koronavirüs, grip, nezle, alerji gibi sonulum yolu enfeksiyonları
- Sigara, nargile ya da uyuşturucu kullanımı
Bunların yanı sıra; beyin tümörleri, kafa tabanı kırıkları, Alzheimer, hormonal rahatsızlıklar, epilepsi, Parkinson, beyin anevrizması gibi rahatsızlıklar da koku körlüğüne yol açabilmektedir.
Koku körlüğü kalıcı olabiliyor
Koronavirüs salgını sırasında en fazla bahsedilen şikayetlerin başında gelen koku alamama rahatsızlığı genellikle kendiliğinden düzelmektedir. Ancak koronavirüs de dahil olmak üzere, grip, nezle gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarında sinir uçlarının etkilenmesi durumunda koku körlüğü kalıcı olabilmektedir. Bazen koku alamama sorunu geçse bile bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda anosmi tekrar geri gelebilmektedir.
Tedavi nedene göre planlanıyor
Anosmi yani koku alamamanın tedavisi, ortaya bir neden konulabiliyorsa bu sebebin ortadan kaldırılması ile gerçekleştirilmektedir. Anosmiye neden olan rahatsızlık belirlenmeli ve tedavi bu rahatsızlığa yönelik yapılmalıdır. Örneğin burun içinde nazal polip varlığı durumunda tedavi ile birlikte koku alamama sorunu ortadan kaldırabilmektedir. Alerjik durumların varlığında medikal tedavinin düzenlenmesi ya da burun eğriliği varsa cerrahi olarak deviasyonun düzeltilmesi gerekmektedir.
Limon, taze nane veya kahve koklayarak egzersiz yapabilirsiniz
Uzun bir süre burundan beyne koku bilgilerinin gitmediği durumlarda beyin yavaş yavaş kendini kokulara kapatabilmektedir. Beyni koku bakımından dinç tutmak için koku egzersizlerinin yapılması ihmal edilmemelidir. Anosmi hastalığının bilinen bitkisel bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak anosmi tedavisie sırasında limon, taze nane, kahve gibi sevilen baskın kokulardan gün içinde 2-3 kez koklayarak egzersiz yapılabilir. Bu şekilde beyne kokular hatırlatılarak koku siniri çalıştırılabilir. Ancak bir bitkiyi kaynatıp içmenin ya da yemenin anosmi tedavisinde yeri bulunmamaktadır.
Bu önlemleri almayı ihmal etmeyin
Koku sorunu yaşamamak için basit önlemler alınabilir;
- Grip, sinüzit, soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlara karşı gerekli önlemlerin alınması önemlidir. Kronik durumlarda gerekli medikal tedavilerin düzenlenmesi gerekir.
- Burnun sürekli temiz tutulması önemlidir.
- Burnu tahriş edebilecek, kötü hava, sigara, enfiye veya nargile kullanımından uzak durulmalıdır.
