Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, havaların soğumaya başlamasıyla ortaya atılan “La Nina kışı geliyor” ifadesinin yanlış olduğunu ve El Nino etkisinin mayıs, haziran aylarına kadar süreceğini söyledi.
Türkiye’ye La Nina kışı mı geliyor? Dün pek çok haber sitesinde yer alan bu iddianın aksine uzmanlara göre mevsimlik tahminler “La Nina kışı geliyor” yorumlarıyla örtüşmüyor. AA’nın aktardığı habere göre Pasifik Okyanusu’nda meydana gelen El Nino hava olayı, öncelikle okyanuslara kıyısı olan bölgelerde, ardından dünya genelinde sıcaklık artışına neden olurken bunun tersi şeklinde nitelendirilebilecek La Nina, dünya için daha soğuk hava koşulları anlamına geliyor. Bu iki hava olayı arasındaki geçişte de nötr, yani doğal hava olayları geçerli oluyor.
Genellikle 9-12 ay etkili olan El Nino ve La Nina, bazı yıllar daha uzun sürebiliyor. Ortalama 2 ila 7 yılda bir meydana gelen ve bu yıl haziran ayından itibaren etkili olmaya başlayan El Nino, iklim kriziyle birleşerek dünyada en sıcak yaz mevsiminin yaşanmasına yol açtı.
ABD’de bulunan Columbia Üniversitesinin tahminlerine göre, dünya genelinde iklim eylül ve ekim aylarında yüzde 100 El Nino etkisinde kalırken, kasım ayında bu oranın aynı şekilde süreceği, aralık ayında yüzde 99’a düşeceği öngörülüyor.
Aralıktan itibaren etkisi azalmaya başlayacak olsa da mayıs ayında dahi El Nino’nun yüzde 41, nötr koşulların yüzde 53, La Nina’nın ise yüzde 6 etkili olacağı tahmin ediliyor.
Tablo: Hangi ayda hangi hava olayları etkili olacak? (Yüzdelik payları)
| AYLAR | LA NİNA ETKİSİ | NÖTR KOŞULLAR | EL NİNO ETKİSİ |
| EYLÜL (2023) | 0 | 0 | 100 |
| EKİM | 0 | 0 | 100 |
| KASIM | 0 | 0 | 100 |
| ARALIK | 0 | 1 | 99 |
| OCAK (2024) | 0 | 3 | 97 |
| ŞUBAT | 0 | 9 | 91 |
| MART | 0 | 20 | 80 |
| NİSAN | 1 | 38 | 61 |
| MAYIS | 6 | 53 | 41 |
“El Nino ve La Nina aynı anda etkili olmuyor”
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, El Nino ve La Nina yılları ile nötr yılların davranışları, sıklıkları ve bugünkü iklim merkezlerinin yaptığı öngörüler doğrultusunda “La Nina kışı geliyor” ifadesinin tümüyle yanlış olduğunu kaydetti.
El Nino ve La Nina’nın aynı anda etkili olamayacağına dikkati çeken Profesör Türkeş, şu bilgileri verdi:
“El Nino, Ekvator, Orta ve Doğu Pasifik’teki okyanus atmosfer etkileşimi ve etkileşimdeki değişiklikleri ifade ediyor, bunun esas adı El Nino güney salınımı. Biz 2023 yılında küresel düzeyde etkileri olan bir El Nino yılına girdik. El Nino bittiğinde güney salınımlara bağlı olarak nötr yıllar ya da La Nina yılları geliyor. Her yıl El Nino yılı da olmuyor, La Nina yılı da olmuyor, çoğunlukla nötr oluyor.”
Ekvator, Orta ve Doğu Pasifik’teki yüzey sıcaklıkları çok arttığında El Nino yıllarının uzadığını ve küresel etkisinin daha fazla olduğunu vurgulayan Türkeş, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Şu anda küresel ölçekte El Nino’nun etkisi devam ediyor ve büyük olasılıkla da mayıs, haziran aylarına kadar etkisini kaybedecek olsa dahi varlığını sürdürecek gibi duruyor. Yaza kadar Türkiye ve bölgesinde çoğunlukla yüzey sıcaklıkları normalinden yüksek olacak. Sonbahara kurak girdik zaten, önümüzdeki aylarda yağış olacak ama bir bütün halinde bahara kadar, Karadeniz ve Akdeniz kıyıları dışında normal ve normallerin altında yağış bekliyorum.”
El Nino’nun Türkiye’de daha yağışlı koşullara neden olabileceğini ancak daha sıcak koşulları desteklediği ve küresel ısınmanın etkisini artırdığı için kar yağışlarının çok daha az olacağını ifade eden Türkeş, kar yağsa bile karın yerde kalma süresinin çok daha kısa olacağını söyledi.
Türkeş, “Artık zaten bölgemizde, Akdeniz havzasında ve orta enlemlerde eskisi kadar kar yağmıyor ve yerde kalma süresi daha kısa oluyor. Yüksek dağlık alanlar dışında bizi bekleyen, normalinden çok daha az kar yağışlı gün, daha kısa yerde kalma süresi ve daha az kar kalınlığı.” değerlendirmesinde bulundu.
La Nina nedir?
La Niña,” Pasifik Okyanusu’ndaki deniz yüzeyi sıcaklıklarının normalden daha soğuk olduğu ve tipik olarak ortalama meteorolojik koşulların değiştiği bir iklim olayıdır. “La Niña” ve “El Niño” iklim olayları, El Niño-Güney Salınımı (ENSO) olarak adlandırılan büyük bir iklim döngüsünün bir parçasıdır. La Niña, ENSO döngüsünün soğuk fazı olarak kabul edilir.
La Niña, rüzgar desenlerinin normalden farklı şekilde hareket etmesi nedeniyle ortaya çıkar. Temel olarak, Pasifik Okyanusu’nun doğu bölgelerinde soğuk su yüzeyinin artmasıyla karakterizedir. Bu soğuk su akıntıları atmosferi etkiler ve dünya çapında hava kalıplarını değiştirir.
