Rahim Ağzı Kanseri (Serviks), dünyada her yıl 500.000’den fazla kadını etkiliyor. HPV Aşısı ile bu rakamı azaltmak mümkün…
Rahim ağzı kanseri diğer adı ile serviks, kadınlarda sık görülen kanser türleri arasında yer alıyor. Düzenli testler ve kontrollerle hastalığı önlemek mümkün. Kadınların özellikle Smear ve HPV testini ve HPV aşısını ihmal etmemesi gerekiyor.
Rahim ağzı kanseri farkındalık ayı kapsamında LifeClub Genel Müdürü Elif Elkin’in İyilik, Sağlık Sohbetleri podcastine konuk olan Acıbadem Maslak Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Özgüç Takmaz rahim ağzı kanseri ile ilgili olarak şunları anlattı:
“Rahim ağzı kanseri, rahmi vajene bağlayan bölgenin hücrelerinde meydana gelen anormal çoğalma sonucu oluşan genellikle 10 ila 15 yıl içerisinde yavaş yavaş gelişen bir kanser türüdür. Rahim ağzındaki yaşanan hücresel değişimlere cinsel yolla bulaşan Human Papilloma Virus (HPV) neden olur. Bu virüsler rahim ağzına yerleştikten sonra yıllarca hiçbir belirti vermeden yaşayabilirler.
HPV aşısı yaptırmak bu kapsamda bakıldığında bile çok değerlidir. HPV aşısını sadece kadınların değil erkeklerin de yaptırması ile bu hastalığın önemli ölçüde azalacağını ön görebiliyoruz.
Ayrıca, HPV’nin ağız, gırtlak, anüs ve diğer genital kanserlerin de önemli bir nedeni olduğunu biliyoruz. Bu aşıyı olmanın hem kadınlarda hem de erkeklerde bu kanserlerin görülme sıklığını azaltabileceğini göz önünde bulundurmak gerekir. Bu noktada medyada yapılan bazı açıklamaların aksine bu aşının felç veya kısırlık yaptığıyla ilgili hiçbir bilimsel bilginin bulunmadığını ve bu aşıyı gelişmiş olan tüm ülkelerin yıllardır hem kadınlara hem de erkeklere uyguladığını belirtmek gerekir.
Görülme Sıklığı Nedir?
Doç. Dr. Özgüç Takmaz, rahim ağzı kanserinin dünya çapında 45 yaş altı kadınlarda en sık görülen üçüncü kanser türü olduğunu belirtti: Bu kanserlerin %85’i düşük ya da orta gelirli ülkelerde görülmektedir. Ülkemizde her yıl 1.500 kadına serviks tanısı konmaktadır. Dünyada iki dakikada bir kadın serviks kanserinden ölmektedir. Her geçen gün artan HPV aşısı yaptırma konusundaki bilinçle bile birlikte ile bu oranlar aşağı yönlü hareket etmektedir.”
Rahim ağzı kanserinde bu belirtilere dikkat!
Hastalığın özellikle erken evrelerinde olmak üzere, genelde belirti vermediğine vurgu yapan Doç. Dr. Özgüç Takmaz, rahim ağzı kanserinin daha ileri evrelerinde görülen belirtileri şöyle sıraladı:
- Cinsel ilişki sırasında veya sonrasında kanama olması,
- Vajinadan anormal sulu, kokulu ve kanlı akıntı gelmesi,
- Normal adet dönemi dışında kan lekeleri veya hafif kanama,
Bu belirtilere, serviks veya diğer bazı ciddi hastalıklar da neden olabilir. Bu sebeple belirtiler mutlaka bir doktor tarafından değerlendirilmelidir.
Öne Çıkan Risk Faktörü HPV
Doç. Dr. Özgüç Takmaz, rahim ağzı kanserinin en önemli nedeni Human Papilloma Virüsüdür (HPV) dedi ve ekledi: “Yapılan araştırmalar günümüzde, rahim ağzı kanserlerinin %99’undan fazlasında nedenin HPV olduğunu göstermektedir. HPV, cinsel anlamda aktif kadınların üçte ikisinden fazlasını yaşamlarının bir döneminde enfekte edecek olan yaygın bir virüstür.
HPV ile enfeksiyon mutlaka serviks olunacağı anlamı taşımıyor. Bağışıklık sistemi bu virüs ile enfekte olunduktan sonra 12-24 ay içerisinde bu virüsü %90 oranında vücuttan atar. HPV’nin temizlenemediği %10’luk bolümde ise 10 ila 15 yıl içinde rahim ağzında, kanser öncesi ve kanser gibi oluşumlar tespit edilebilir.
Rahim ağzı kanserinin diğer risk faktörleri aşağıdakileri içerir:
- Erken yaşta cinsel ilişki (HPV riskini artırır)
- Birçok cinsel partnere sahip olma (HPV enfeksiyonu riskini artırır.)
- Sigara kullanımı
- Bağışıklığı bozan hastalıklar (HIV enfeksiyonu, Lösemi, Lenfoma,vb..)
Düzenli Smear Testi Çok Önemli
Serviks kanserine karşı düzenli Smear Testi ve/veya HPV testi yaptırmanın çok önemli olduğuna da deyinen Doç. Dr. Takmaz, “Bu kanser oluşmadan kanseri öncesi durumların saptanması gerçek anlamda hayat kurtarıyor. Düzenli tarama, test ve doktor kontrolü bu kapsamda mutlaka yapılmalıdır. Kadınlara ilk cinsel ilişki yaşından bağımsız, 21 yaşındayken ilk rahim ağzı kanseri taramasını yaptırmasını öneriyoruz. 30 yaşına kadarki kadınlar için üç yılda bir “Pap-smear” testi yaptırmasını öneriyoruz. 30 yaşından büyük kadınların ise, en geç 3 yılda bir “Pap-smear” testi veya en geç 5 yılda bir HPV yaptırması gerekiyor.” dedi.
Tedavi Yöntemleri Neler?
Doç. Dr. Özgüç Takmaz, son olarak hastalığın tedavi yöntemlerini de şu şekilde anlattı: “Rahim ağzı kanserinin tedavisi kanserin evresine, hastanın yaşına, çocuk sahibi olma isteğine ve diğer sağlık problemlerine göre değişir. Tedavide cerrahi, radyoterapi, kemoterapi veya bunların kombinasyonu kullanılabilir.”
Kaynaklar:
- Burmeister CA, Khan SF, Schäfer G, Mbatani N, Adams T, Moodley J, Prince S. Cervical cancer therapies: Current challenges and future perspectives. Tumour Virus Res. 2022 Jun;13:200238. doi: 10.1016/j.tvr.2022.200238. Epub 2022 Apr 20. PMID: 35460940; PMCID: PMC9062473. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9062473/
- Šarenac T, Mikov M. Cervical Cancer, Different Treatments and Importance of Bile Acids as Therapeutic Agents in This Disease. Front Pharmacol. 2019 Jun 4;10:484. doi: 10.3389/fphar.2019.00484. PMID: 31214018; PMCID: PMC6558109. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6558109/
- World Health Organization (WHO). “Cervical cancer” (17 November 2023) https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cervical-cancer
- Prat, J. (2015), Pathology of cancers of the female genital tract. International Journal of Gynecology & Obstetrics, 131: S132-S145. https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1016/j.ijgo.2015.06.010
