Sahra Çölü üzerinden çöl tozu geliyor. Yurdun batısında yeni haftada toz taşınımı görülebilir. Uzmanlar bahar döneminde görülen toz taşınımının tarım için faydasına dikkat çekiyor. Ancak bahar alerjisi ve solunum rahatsızlığı olanların bu dönemde tedbiri elden bırakmaması tavsiye ediliyor.
Türkiye, yeni haftada Kuzey Afrika’dan taşınan çöl tozunun etkisi altına girecek.
Sahra Çölü üzerinden gelen toz taşınımı yurdun batısında çamur şeklinde yağışlara sebep olabilir. Uzmanlara göre, bu durum toprak için faydalı.
Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi ve İklim Bilim Uzmanı Prof. Dr. Doğan Yaşar, Özellikle mart sonuna geldiğimiz zaman bu çöl tozları artar çok daha fazla gelmeye başlar ve ısınma ile beraber yağış da olacak. Haftaya yağmaya başladıktan sonra arabalar çamurlanacak özellikle kırmızı çamur olacak” dedi.
“Kırmızı çamur ne kadar fazla yağarsa o kadar verimli bir yıl olur”
Dünyayı besleyen ana gübrenin çöl tozları olduğunu belirten Yaşar şöyle konuştu:
“Dünyada çöller olmazsa yaşam olmaz önce onun altını bir çizelim. Çünkü dünyayı besleyen ana gübre çöl tozlarıdır. Çöl tozu deyince biz tabakalı silikat deriz. İçinde her türlü nütriat, besleyici element vardır ve onlar yaşamı canlandırır. Kırmızı çamur demir demektir ve o ne kadar fazla yağarsa o kadar çok verimli bir yıl geçiririz.”
Afrika'dan misafirler geldi. Şu an ülkemize giriş yapıyor… pic.twitter.com/aj9tVMYriH
— Hava Forum (@HavaForum) March 26, 2024
Toz taşınımı nedir?
Çok küçük boyutlardaki partikül maddeler, rüzgarlar tarafından yeryüzünden havalandırılarak atmosfer içinde çok uzak mesafelere kadar taşınmaktadır. Bu taşınım olayında tozların nereden kaynaklandığı, hangi yönlere taşındığı, kuru ve yaş halde nereleri ne ölçüde etkilediği hakkında uydular aracılığıyla tahminler yapılabilmektedir.
Bu tozların büyük bir kısmı çöl kaynaklıdır. Çöl kaynaklı tozların atmosferik taşınımı son 200 bin yıldan bu yana var olan ve kimi zaman olağanüstü artan ve kutuplarda dahi derin izler bırakan bir doğa olayıdır.
Alerjisi olanlara “maske” uyarısı
Ancak uzmanlar toz taşınımının hava kalitesini düşürdüğüne dikkat çekiyor. Doğan Yaşar, özellikle alerjisi olanlar ve astım gibi solunum rahatsızlığı olanların tedbiri elden bırakmamasını tavsiye ediyor.
“Alerjisi olanların önümüzdeki haftadan itibaren 20 Nisan’a kadar yani sistem oturuncaya kadar maske takmaları gerekli. Özellikle astıma olan ve akciğer sorunu olanların kesinlikle ve kesinlikle partikül tutucu maske takması lazım.”
Çöl tozlarının etkili olduğu süreçte özellikle risk altındaki kronik hastalar, yaşlı ve çocukların iç ortamda kalması önem taşıyor. Evde de kapı ve pencereler olabildiğince kapalı tutulmalı, tozun içeri girişi önlenmelidir. Zorunlu olarak dışarıya çıkmak gerekiyorsa pandemi için kullanılan maskeler takılmalıdır. Bu maskeler kısmen de olsa korunmaya katkıda bulunmakta, nefes ile alınan toz oranını azaltmaktadır.
KOAH, solunum yolu ve akciğer hastalığı olanlar dikkat!
Avrupa Alerji ve Klinik İmmünoloji Akademisi dergisinde yayımlanan, 5 yıl süreyle hastanelere akciğer şikayetleriyle yapılan 650 bin başvurunun incelendiği araştırmada, çöl tozlarının astım, KOAH, solunum yolu enfeksiyonları ve pıhtıya bağlı akciğer damar tıkanıklığı ile ilişkili ölümleri; yine bu hastalıklara bağlı acil hastane başvuruları ve hastane yatışlarını arttırdığı saptandı. Benzer şekilde sıcaklık artışlarının da akciğer sağlığını olumsuz olarak etkilediği ortaya çıktı.
