Yüksek tansiyon, günümüzde yaygın bir sağlık sorunudur ve doğru beslenme alışkanlıklarıyla yönetilebilir. Yüksek tansiyon (hipertansiyon), genellikle tek başına ortaya çıkmaz; bir dizi başka sağlık sorunu ile ilişkilendirilebilir. Şimdi gelin birlikte bu hastalıklara bir göz atalım.
- Kalp Hastalıkları: Yüksek tansiyon, kalp damarlarınızı ve kalp kasınızı zorlayarak kalp hastalıklarına yol açabilir. Koroner arter hastalığı, kalp yetmezliği ve kalp krizi gibi komplikasyonlarla ilişkilendirilmiştir.
- İnme (Felç): Yüksek tansiyon, beyninize giden kan akışını etkileyerek inme riskinizi artırabilir. Hemorajik inme (kanama) veya iskemik inme (pıhtı) şeklinde olabilir.
- Böbrek Hastalıkları: Yüksek tansiyon böbreklerinizi etkileyebilir, böbrek hasarına ve böbrek yetmezliğine yol açabilir. Aynı zamanda, böbrek hastalıkları da yüksek tansiyon riskini artırabilir.
- Göz Problemleri: Retina kan damarlarına zarar vererek görme kaybına neden olabilecek hipertansif retinopati gibi göz problemleri gelişebilir.
- Metabolik Sendrom: Yüksek tansiyon, obezite, yüksek kan şekeri, yüksek trigliserid seviyeleri ve düşük HDL kolesterol seviyeleri gibi faktörlerle birlikte metabolik sendrom riskini artırabilir. Bu durum, diyabet ve kalp hastalığı riskini artırabilir.
- Uyku Apnesi: Uyku apnesi, solunum duraklamalarıyla karakterize bir uyku bozukluğudur. Yüksek tansiyon ve uyku apnesi sıklıkla birlikte görülür ve birbirini kötüleştirebilir.
- Diyabet: Yüksek tansiyon, diyabet riskini artırabilir ve diyabet olan kişilerde tansiyon kontrolünü zorlaştırabilir. Diyabet ve yüksek tansiyon birbirini olumsuz etkileyebilir.
Yüksek tansiyon genellikle başka sağlık sorunlarıyla birlikte görüldüğünde daha ciddi bir risk oluşturabilir. Bu nedenle, yüksek tansiyon teşhisi konulduğunda, diğer sağlık sorunlarının da göz önünde bulundurulması önemlidir ve tedavi planı buna göre oluşturulmalıdır.
Sağlıklı yaşam için doğru beslenme alışkanlıkları
Beslenme, tansiyon seviyelerini etkileyen önemli bir faktördür. Yüksek tansiyonlu bireyler için uygun bir diyet, kan basıncını kontrol altında tutmaya ve kalp sağlığını korumaya yardımcı olabilir. İşte yüksek tansiyonlu kişiler için beslenmeyle ilgili bazı önemli noktalar:
Düşük Sodyum İçeren Besinler Tercih Edilmelidir:
Yüksek tansiyonlu kişiler için en önemli beslenme önerilerinden biri, sodyum alımını azaltmaktır. Sodyum, vücutta su tutulmasına ve kan basıncının yükselmesine neden olabilir. İşlenmiş gıdalar, konserve ürünler, hazır çorbalar ve fast food gibi sodyum içeriği yüksek gıdalardan kaçınılmalıdır. Tuz kullanımı da mümkün olduğunca azaltılmalıdır.
Potasyum Bakımından Zengin Besinler Tüketilmelidir:
Potasyum, kan basıncını düşüren bir mineraldir. Yüksek tansiyonlu bireyler için potasyum bakımından zengin olan yiyecekler tercih edilmelidir. Muz, avokado, ıspanak, patates, tatlı patates ve balık gibi doğal kaynaklardan potasyum alımı artırılmalıdır.
Dengeli ve Sağlıklı Bir Diyet Uygulanmalıdır:
Yüksek tansiyonlu kişiler için dengeli bir diyet, sağlıklı kilo kontrolüne yardımcı olabilir. Bu diyet, taze meyve ve sebzeler, tam tahıllar, yağsız proteinler (tavuk, balık, tofu), sağlıklı yağlar (zeytinyağı, avokado) ve kuruyemişleri içermelidir. Ayrıca, doymuş yağ ve trans yağ içeriği yüksek olan gıdalardan kaçınılmalıdır.
Alkol ve Kafein Alımı Sınırlanmalıdır:
Alkol ve kafein, kan basıncını artırabilir. Bu nedenle, yüksek tansiyonlu kişilerin alkol tüketimini sınırlaması ve kafein içeren içecekleri (kahve, çay, enerji içecekleri) azaltması önemlidir.
Taze ve Doğal Yiyecekler Tercih Edilmelidir:
İşlenmiş gıdalar, genellikle yüksek tuz ve sodyum içerirler. Bunun yerine, taze ve doğal gıdalar tercih edilmelidir. Evde yemek hazırlamak, böylece içerikleri kontrol etmek ve sağlıklı malzemeler kullanmak önemlidir.
Tuzsuz Baharatlar Kullanılmalıdır:
Yemeklere lezzet katmak için tuz yerine tuzsuz baharatlar, limon suyu, sarımsak, soğan ve otlar gibi doğal tatlandırıcılar kullanılabilir.
Düzenli Egzersiz Yapılmalıdır:
Beslenme kadar önemli olan bir diğer faktör de düzenli egzersiz yapmaktır. Haftada en az 150 dakika orta şiddette aerobik egzersiz yapmak, kan basıncını düşürmeye ve genel sağlığı iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Kişiye özgü sağlık durumu ve ihtiyaçlarına uygun bir beslenme planı oluşturmak için bir sağlık uzmanıyla görüşmek önemlidir. Unutmayın, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri, yüksek tansiyonun kontrol altına alınmasına ve kalp sağlığının korunmasına yardımcı olabilir.
KAHVALTI:
- 1 dilim tam buğday ekmeği
- 1 adet haşlanmış yumurta
- 1/2 avokado
- Domates dilimleri
- 1 bardak şekersiz yeşil çay veya taze sıkılmış meyve suyu (portakal veya greyfurt)
ARA ÖĞÜN:
- 1 porsiyon doğal yoğurt (şekersiz)
- Çeyrek su bardağı çiğ badem veya ceviz
ÖĞLE YEMEĞİ:
- Izgara tavuk göğsü veya ızgara somon balığı
- Buğday pilavı veya bulgur pilavı (1/2 su bardağı)
- Sebzelerle hazırlanmış yeşil salata (marul, roka, salatalık, biber gibi)
- Zeytinyağı ve limon sosuyla tatlandırılmış
ARA ÖĞÜN:
- 1 adet küçük boy meyve (elma, armut, mandalina gibi)
- 1 avuç çiğ havuç veya kereviz
AKŞAM YEMEĞİ:
- Fırında veya ızgarada sebzelerle hazırlanmış tavuk veya hindi eti
- Tam buğday makarna veya kepekli makarna (1/2 su bardağı)
- Buğday ekmeği dilimi
- Sebzelerle hazırlanmış az yağlı bir çorba (mercimek çorbası, sebze çorbası gibi)
İÇECEKLER:
- Günde en az 8-10 bardak su
- Şekersiz bitki çayları (rezene, ıhlamur, adaçayı gibi)
- Meyve suları yerine taze sıkılmış meyve suları tercih edin, ancak meyve suyu tüketimini de sınırlayın.
Bu beslenme listesi, yüksek tansiyonlu bireyler için genel bir öneri niteliğindedir. Kişiye özel beslenme planı için bir diyetisyene danışmak önemlidir. Ayrıca, porsiyon kontrolüne dikkat etmek ve sağlıklı atıştırmalıklarla ihtiyacınız olan besin öğelerini sağlamak da önemlidir.
Sağlıklı günler dilerim.
Nurettin ŞAHİNLİ
Beslenme ve Diyet Uzmanı- Klinik Kurucu Müdürü
www.dytnurettinsahinli.com
[email protected]
