Halk arasında kırmızı göz hastalığı olarak bilinen konjonktivit hem çocuklarda hem de yetişkinlerde en sık karşılaşılan göz rahatsızlıklarından biri.
Hastalığın isminin enfeksiyonlar sebebiyle gözün kanlanmasından geldiğini paylaşan Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Burcu Usta Uslu, “Konjonktivitler zamanında ve doğru bir şekilde tedavi edilmezse şiddetlenerek kalıcı göz hasarlarına yol açabilir. Bu yüzden; tek gözde veya her iki gözde kızarıklık, kaşıntı veya yanma hissi, uyurken gözlerde biriken akıntı ve bu akıntı kaynaklı gözlerde aşırı çapaklanma gibi şikayetler varsa mutlaka uzman bir göz doktoruna başvurulmalı” dedi.
Konjonktivit nedir?
Gözde kanlanma ve kızarıklık gibi belirtilerle seyreden konjonktivit, herkeste görülebilecek bir göz hastalığıdır. Bakteri, virüs ya da alerji kaynaklı olabilen konjonktivitin farklı türleri bulunur. Alerji dışında, özellikle hijyen kurallarına uyulmaması nedeniyle görülen iltihaplanmaların konjonktivit çeşidine göre tedavi edilmesi gerekir. Tedavide genellikle göz damlaları, pomatlar ve sıcak ya da soğuk kompres gibi yöntemler kullanılır. Bakteri kaynaklı bazı konjonktivit vakalarında ise antibiyotik kullanılması gerekir. Özellikle bulaşıcılığı yüksek olan konjonktivit türlerinden korunmak için temizlik ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi büyük önem taşır.
Konjonktivitin en yaygın nedenleri arasında bakteriyel veya viral kökenli enfeksiyonlar ve alerjik reaksiyonlar yer alıyor diyen Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Burcu Usta Uslu, “Göz kızarıklığı pek çok sebepten meydana gelebilir ancak enfeksiyon kaynaklı bir kızarma söz konusu ise bulaşıcılığı ve tedavisi konusunda çok dikkatli olunmalı dolayısıyla semptomlar sıkı takip edilmeli” uyarısında bulundu.
Op. Dr. Burcu Usta Uslu, kişiden kişiye veya bir gözden diğerine kolaylıkla bulaşabilen bir hastalık olan konjonktivitten korunabilmek için alınabilecek önlemleri sıraladı:
- Özellikle güneşli günlerde, güneş gözlüğünüz olmadan dışarıya çıkmayın.
- Dışardan gelir gelmez ellerinizi ve yüzünüzü en az 20 saniye tahriş etmeden, ovalayarak yıkayın, hatta mümkünse banyo yapın.
- Gözlerinize zaman zaman soğuk kompres uygulayın.
- Prezervan içermeyen, soğutulmuş suni göz yaşı kullanarak gözlerdeki kuruluğun önüne geçin.
- Doktorunuza danışarak antihistaminik, steroid yani kortizon içeren veya siklosporin gibi immunmodülatör göz damlalarını kullanın.
- Hem korneaya zarar vererek keratokonus riskini hem de sekonder kontaminasyon ile enfeksiyon riskini artıracağı için gözlerinizi kesinlikle hararetli bir şekilde kaşımayın ve ovuşturmayın.
Konjonktivit Bulaşıcı mıdır?
Konjonktivitin bazı türlerinin oldukça bulaşıcı olduğu söylenebilir. Örneğin, bakteriyel ve viral konjonktivit son derece bulaşıcıyken, alerjik konjonktivit bulaşıcı değildir. Viral ve bakteriyel konjonktivitte, hastaların gözlerini temizlemekte kullandığı havlu gibi herhangi bir kişisel eşyayla temas sonucu hastalık diğer kişilere bulaşabilir. Aynı zamanda, öksürme ya da hapşırma yoluyla da konjonktivitin bulaşabileceği unutulmamalıdır.
Konjonktivit belirtileri nelerdir?
Konjonktivit belirtileri hastalığın türüne göre değişiklik gösterir. Bazı hastalar gözde çok şiddetli kızarıklık, kaşıntı, ağrı ya da sulanma gibi belirtilerden şikayetçiyken, bazı hastalarda belirtiler daha hafif seyreder.
Konjonktivitin yaygın olarak görülen belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Gözde kızarıklık
- Gözde sulanma
- Gözde akıntı
- Gözde batma, acı ve ağrı hissi
- Göz çevresinde kaşıntı
- Bulanık ya da çift görme
- Göz pınarında çapaklanma
- Kirpiklerde iltihaplanma
- Göz kapağında görülen şişlik
- Işığa karşı hassasiyet ya da parlak ışığa bakamama
Konjonktivitin en yaygın görülen belirtisi göz akının kızarmasıdır. Genellikle iltihaplanmaya bağlı olarak görülen bu kızarıklık, göz damarlarının şişmesi ve bunun sonucunda ödem oluşmasından kaynaklanır. Bu belirtinin gözde kalıcı hasara yol açmaması için hastalara müdahalede bulunulması büyük önem taşır.
Daha çok alerjik ve bakteriyel konjonktivitte görülen göz kapaklarının şişmesi ise genellikle tek gözde başlar. Müdahale edilmediği takdirde, birkaç gün içinde diğer gözde de aynı belirtiler görülebilir. Kaşıntı ve yanma hissi ise özellikle alerjik konjonktivitin ayırt edici belirtilerinden biridir. Bu durumun geçmemesi halinde, hastanın sürekli olarak gözünü kaşıması yanma hissinin artmasına neden olabilir.
Alerjik ve viral konjonktivitin sık görülen ortak belirtilerinden biri de gözlerde sulanmadır. Bu durumda, gözlerde normale göre daha fazla gözyaşı üretilir. Bu da gözlerde aşırı sulanmaya neden olabilir.
Işık hassasiyeti ise tüm konjonktivit türlerinde görülebilen bir belirtidir. Özellikle açık havada güneş ışığında ya da karla kaplı ortamlarda bu hassasiyetin daha da artacağı söylenebilir. Işık hassasiyetinin yanı sıra, görme bozuklukları yaşanabilir ya da çok şiddetli ağrıyla karşılaşılabilir. Bu şiddetli belirtiler iltihaplanmanın kornea bölümüne de yayıldığının habercisi olabilir.
Bazı durumlarda hastalarda gözle birlikte kulak içi, kulak altı ve kulak önünde de ağrı hissi ve şişlik oluşabilir. Bu durum, genellikle viral konjonktivitte enfeksiyona bağlı olarak görülür. Çocuklarda ise bu belirtilere ek olarak boğaz ağrısı, yüksek ateş ve burun akıntısı da gözlenebilir.
Kaynaklar:
- Conjunctivitis: A Systematic Review – PMC
- Conjunctivitis – StatPearls – NCBI Bookshelf
- Conjunctivitis – EyeWiki
- Bacterial conjunctivitis: diagnosis and management – The Pharmaceutical Journal
