Rüzgarlı Vadi döneminin fantastik animasyonlarındandır. Ve bize göre Miyazaki’nin yapıtlarının pek çok senariste ilham kaynağı olduğunu düşünmemek elde değil. Rüzgarlı Vadi ile döneminin gişe rekortmeni Matrix arasındaki benzerlikler son derece dikkat çekicidir.
İnsana, çevreye duyarlı toplumları arzulayan yapıtları ile tüm dünyaya evrensel mesajlar veren; günümüzün gişe rekortmeni filmlerine ilham kaynağı olan bir animasyon ustası Hayao Miyazaki.
Sadece küçüklere değil daha üst yaş grupları, büyüklere de yönelik animasyonları bulunmakta. O’nu Heidi’den tanıyoruz. O çok sevdiği çayırları, koyunları ve temiz kalbiyle sevecen bir arkadaştı bizim için. İlk kez Nausicaa’yı izlediğimizde Heidi’de olan sevecenliği anımsadık. Miyazaki’nin belki de bu çok başarılı animasyonlarının altında yatan sebeplerden biri de buydu.
Sevgi; hangi sevgi olursa olsun doğaya, insana, tüm canlılara özenle yaklaşan, bir de hayatı yaratılıştaki ışıkla buluşturan; tadına doyum olmaz, yavanlıktan uzak, arzu ettiğimiz, beklediğimiz birleşik insanlık realitesini tüm hücrelerimizde hissetmekti bizi bu denli mutlu eden.
Metin yazarlığını ve yönetmenliğini yaptığı ilk yapıtı olan Rüzgarlı Vadi’nin (Kaze no tani no Nausicaä; İng: Nausicaä of the Valley of Wind)baş karakteri Nausicaa, Homerosun Odysseia destanında da aynı isimle Ithaka kralı Odysseus’u adalarına düştüğü zaman kurtaran prensesin ismidir. Odysseus’u kıyıda çırılçıplak ve tek başına bulur ona giysi verir ve ağırlar. Nausicaa ve halkı Odysseus’a yardımlarından dolayı Poseidon tarafından cezalandırılmış ve ülkeleri dağlarla çevrilmiştir. Yunan mitolojisinde de Kraliçe Arate ve Kral Alkinous’un kızıdır.
Rüzgarlı Vadi döneminin fantastik animasyonlarındandır. Ve bize göre Miyazaki’nin yapıtlarının pek çok senariste ilham kaynağı olduğunu düşünmemek elde değil. Rüzgarlı Vadi ile döneminin gişe rekortmeni Matrix arasındaki benzerlikler son derece dikkat çekicidir. İki film de katastrof sonrası film özelliği taşımaktadır. Tabi çok önemli bir farkla… Filmin baş karakteri erkektir. Neo da tıpkı Nausicaa gibi kurtarıcıdır. Halkı için kendini feda eder.
Yanında ona destek olan Trinity vardır, Nausica’nın yanındaki Asbel gibi…
İnsanlar ve böcekler ilişkisi yerini insanlar ve makinelere bırakmıştır. Makineler ve böcekler arasındaki benzerlik de dikkat çekicidir.
Uçan gemiler de benzerliği hissettiren diğer bir öğedir. Kâhinlerin insanlığın kurtuluşu için seçilmiş bir kişiyi bildirmeleri…
Benzerlikler arttırılabilir. Böylesi klasik bir yapıtın böyle bir sonucu normaldir. Farklılıklar da vardır elbette. Sanal dünya ve bu sanal dünyaya giriş… Bataklık da insanların dünyasına göre son derece farklı kurallar içermektedir. Nausicaa’nın bataklığa olan yolculuğu, herkesten farklı olması da benzer kişilikleri akla getirmektedir. Makinelerin merkezinde Neo’nun makine ile bütünleşmesi Nausicaa’nın Ohm ile kaynaşması gibidir.
Önemli olan filmin altındaki mesaj ve bu mesaja verilen tepkilerdir. Ne kadar izlendiği de buna karşı bir cevaptır. Matrix ABD’de 171.479.930 $, uluslararası olarak 288.900.000 $ hasılat ile toplam kazancı 460.379.930 $’a ulaşmıştır. Film ABD’de gösterime girdiği hafta 27.788.331 $ gelir elde etmiştir.
Yakın zamanın en ses getiren filmlerinden Avatar’da da Miyazaki’nin etkisini görmek mümkündür. James Cameron’nun Miyazaki’nin animasyonlarını izlediğini ve esinlendiğini söylemekte bir o kadar mümkün…
“Gökteki Kale – Laputa” dünyanın bilinmeyen bir zaman diliminden bahseder. Bu zaman diliminde bir grup seçkin insan bazı bilgilere vakıf olarak bir kristali işlemiştir. Bu kristal uçurabilme özelliği verir. Bu yöntemlerle uçan adalar oluşturulmuştur. Büyük kutsal bir ağaç büyük bir kristal sayesinde uçmaktadır. Tıpkı Avatar’daki uçan adalar gibi… Oradaki element de uçmaktadır. Ağaç figürü de özellikle dikkat çekmektedir.
Verdiğimiz örnek filmlerde ve Miyazaki’nin animasyonlarında genel olarak insanoğlunun hırslarından, yok etme gücünden ve sağduyusundan bahsetmektedir. İyi ve kötü arasındaki amansız mücadele vurgulanır… Özellikle başrol karakterleri ve aralarındaki sevgi vurgulanmıştır. Sonuçta insanlık hep aynı şeyi arzulamaktadır. Hiçbir grubun ya da insanın hiçbir gruba ya da insan üzerinde hakimiyet kurmadığı bir dünya…
Çok zor değil! Değil mi?
***
İlgili yazılar
Efsanevi Animasyon: Prenses Mononoke
Türkiye’nin İlk 3D Animasyon Filmi: UK-2911
