AGİT, referandumla ilgili usulsüzlük iddialarının araştırılmasında Türkiye Hükümeti’nin işbirliğine yanaşmamasını eleştirdi.
Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisinin Direktörü Michael Georg Link, Alman medyasına yaptığı açıklamada, “işbirliğinden maalesef söz edilemeyeceğini” belirtti.
“YSK’nın kararının Türk yasalarına aykırı olduğu sabittir”
Michael Georg Link “YSK’nın yanlış ya da mühürsüz oyları geçerli sayma kararının Türk yasalarına aykırı olduğu sabittir” dedi. Baş gözlemci Ankara’nın “AGİT gözlemcilerinin peşin hükümlü oldukları” şeklindeki suçlamasını ise geri çevirdi.
Deutsche Welle Türkçe’nin aktardığı haber göre oylamanın teknik bakımdan düzgün geçtiğini belirten AGİT yetkilisi, kampanya sırasında ise milli ve uluslararası standartlara uyulmadığını dile getirdi ve “Hayır” diyen kesimin dezavantaja uğratıldığını ve basın özgürlüğünün kısıtlanmış olmasının da ciddi bir problem doğurduğunu ifade etti.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ve Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nden (AKPM) gözlemciler pazartesi günü yaptıkları açıklamada, oylamanın yasal standartlara uygun olmadığı kuşkusu taşıdıklarını belirtmişlerdi.
“YSK kararı önemli bir güvenceyi ortadan kaldırdı”
Gözlemciler, Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) mühürsüz pusulalar hakkındaki kararının önemli bir güvenceyi ortadan kaldırdığını söylemişti. AGİT gözlemcileri aynı zamanda güneydoğudaki bazı seçmenlerin güvenlik operasyonları nedeniyle evlerini terk etmek zorunda kaldıklarını, bu yüzden de oy verme sürecinde güçlüklerle karşılaştıklarını ifade etmişti.
Seçim gözlemcisi İtalyan Tana de Zulueta, “Kampanya retoriği, Hayır’cı seçmenleri teröristlerle bir tutan bazı yetkililer tarafından lekelendi” ifadesini kullanmış, dile getirdikleri örneklerin AGİT taahhütleri ve Avrupa Konseyi standartlarıyla çatıştığını belirtmişti.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşikilatı referandum ile tespitlerini açıkladı. İlk bulgular şöyle:
- Anayasa referandumu eşit olmayan bir ortamda gerçekleşti.
- Oy sayım prosedüründe son değişiklikler önemli bir güvenceyi ortadan kaldırdı.
- Ziyaret ettiğimiz sınırlı sayıdaki sandık referandum gününde düzenli ve verimliydi.
- Referandum genel olarak standartları tutturamadı, hukuki altyapı gerçekten demokratik bir süreç için yetersizdi.
- Anayasa referandumunda idari kaynaklar “evet” kampanyası lehine uygunsuz olarak kullanıldı.
- Medyada tarafların eşit şekilde yer almasına izin verilmedi; YSK’nın tarafsız içeriği engelleme yetisi ortadan kaldırıldı.
YSK’nın mühür kararı
- Anayasa referandumu uluslararası standartlara uyumun gerisinde kaldı.
- YSK’nın mühürsüz pusulalar hakkındaki kararının önemli bir güvenceyi ortadan kaldırdığını ve kanunla çelişkili olduğunu söyleyebiliriz.
