Kadın kanserleri günümüzde giderek yaygınlaşırken, en büyük etkenlerden biri HPV virüsü. 200’den fazla türü bulunan bu virüs cinsel yolla bulaşıyor. HPV virüsü nedir? Belirtileri neler? Tedavisi nasıl?
Acıbadem Kadıköy Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Cem Turan, HPV’nin rahim ağzı kanserinden dil ve bademcik kanserine dek birçok kansere yol açabildiğini belirtirken, kanserin HPV virüsü alındıktan yıllar sonra ortaya çıkabildiğini, HPV kaynaklı hastalıkların çoğunun HPV aşısıyla engellenebileceğini söylüyor. Prof. Dr. Cem Turan, bu tehlikeli virüsü anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Pek çoğumuzun adını bile duymadığı ama gerek dünyada gerekse ülkemizde milyonlarca kişide bulunan HPV virüsü (insan papilloma virüsü), her yıl daha da yaygınlaşıyor.
Prof. Dr. Cem Turan “Cinsel yolla bulaşan HPV öylesine yaygın bir virüs ki, HPV virüsü taşıyan biriyle vajinal, anal veya oral cinsel temas yapılırsa bulaşma olabilir. Enfekte olmuş birisiyle cinsel temastan sonra belirtiler hemen ortaya çıkabileceği gibi, yıllar sonra da gelişebilir. Bu nedenle virüsün ne zaman bulaştığını anlamak güçtür” diyor. Cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyon olan HPV’nin 200’den fazla türü bulunurken, dünyada milyonlarca kişi, çoğu gençliğin sonlarında ve 20’li yaşların başında, halen HPV virüsü taşıyor.
Siğillerden kansere!
HPV bazı kişilerde bağışıklık sisteminin etkisiyle kendiliğinden kaybolup sağlık sorununa yol açmazken, milyonlarca kişide ise genital siğiller ve çeşitli kanserlere yol açabiliyor. Prof. Dr. Cem Turan “HPV bulaşmış olsa bile, çoğu kişide bağışıklık sisteminin etkisiyle HPV kendiliğinden kaybolur ve herhangi bir sağlık problemine neden olmaz. Ancak bağışıklık sistemi zayıf kişiler HPV ile mücadelede şanslı olamıyor. HPV gitmezse ya da kaybolmazsa, genital siğiller ve kanser gibi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bir kadın doğum hekimi genital bölgeye bakarak siğilleri teşhis edebilir” diyor.
ABD’de yapılan bir araştırmada cinsel yönden aktif olan 100 çocuktan birinde herhangi bir zamanda genital siğil olduğunun rapor edildiğini belirten Prof. Dr. Cem Turan, aynı araştırmaya göre her yıl dünyada yaklaşık 5 milyon kişiye HPV ve genital siğil teşhisi, 1.5 milyon kadına da serviks kanseri (rahim ağzı kanseri) teşhisi konulduğunu söylüyor.
Önlem almak, tedaviden daha etkili!
HPV virüsü; vulva (dış genital bölge), vajina, penis veya anüs (makat) kanseri dahil olmak üzere özellikle ve öncelikle serviks (rahim ağzı) ya da rahim boynu, dil ve bademcik kanseri dahil olmak üzere boğazın arkasında kansere neden olabiliyor.
Tedavi edilmeden bırakılırsa, genital siğiller kaybolabilir, aynı kalır veya boyut ya da sayı olarak büyür. Rutin Pap smear testleri yaptıran ve gerektiğinde takip edilen kadınlarda, kanser gelişmeden önce sorunlar tespit edilebilir. Önlemek, her zaman tedaviden daha etkilidir. HPV kaynaklı hastalıkların çoğu, piyasada iki çeşidi bulunan HPV aşıları tarafından engellenebilir.
Aşı ile korunmak mümkün!
HPV virüsü riskinin aşı ile en aza indirilebileceğini, HPV aşısının güvenli ve etkili olduğunu belirten Prof. Dr. Cem Turan “Ulusal ve uluslararası sağlık kuruluşları HPV kaynaklı kanserlerden korunmak için 11-12 yaş arasındaki tüm erkek ve kızlara iki veya üç doz HPV aşısı yaptırmalarını önerir. Eğer daha önce aşı yapılmadıysa, erkekler için 21 yaşına kadar, kadınlar için de 26 yaşına kadar HPV aşısı yapılabilir” diyor.
Rahim ağzı kanserine karşı HPV aşısı kaç yaşına kadar yaptırılabilir?
Ülkemizde HPV virüsüne karşı 2 adet aşı bulunmaktadır. Tercihen ilk cinsel deneyimi yaşamadan 11-12 yaş kız ve erkek çocukları aşılanmalıdır. Ancak cinsel deneyim yaşanmış olsa bile 9-26 yaş aralığında her iki cinsiyete de aşı yapılabilmektedir. Hatta 43 yaşa kadar kadınlarda etkili olabildiği saptanmıştır. Aşı 15 yaş öncesi 2 doz, 15 yaş sonrası 3 doz şeklinde yapılmalıdır. Aşı yapılsa bile rutin rahim ağzı kanser tarama testleri yapılmaya devam etmelidir.
21-65 yaş arasındaki kadınlarda rutin taramanın (smear ve gerekirse HPV tarama testi) rahim ağzı kanserini önleyebildiğini vurgulayan Prof. Dr. Cem Turan “Cinsel yönden aktifseniz her cinsel temasta kondom kullanın. Bu, virüs riskini düşürse de, HPV prezervatifin kapsamadığı bölgelere bulaşabilir; bu nedenle prezervatifler HPV’ye karşı tamamen korumayabilir. Karşılıklı bir şekilde tek eşlilik ilişkisinde olun” diyor.
