Yetişkinlikteki zihinsel becerilerin temelinde çocukluktaki oyunlar yatıyor. Zihinsel gelişiminde en önemli yaş aralığı olarak işaret edilen okul öncesi dönem (2-6 yaş arası), çocukların gelişimsel basamakları en hızlı tırmandığı dönem olarak kabul ediliyor. Bu yaş aralığındaki çocukların hayatlarının en önemli aktivitesi olan oyun, zihinsel ve bedensel gelişmelerinde de büyük rol oynuyor. Yapboz çocukların zeka gelişimini nasıl etkiliyor?
Duygu ve düşüncelerini henüz farklı şekilde ifade etme becerisini kazanamayan çocuklar, iç dünyalarını oyunla ortaya koyuyor, oyunla öğrenip, oyunla beceri kazanıyor. Çocukların görsel ve zihinsel zekalarını geliştiren yapbozlar ise, uzmanların çocuk gelişimi açısından özellikle önerdiği oyun araçları arasında yer alıyor.
Çocuklara yönelik yapboz serisinde, Doremon, Niloya, Spiderman gibi çocuklar tarafından çok sevilen karakterlerin yer aldığı 18 ile 250 parça arasında değişen onlarca çeşit yapboz bulunuyor.
Yetişkinlikteki zihinsel becerilerin temelinde çocukluktaki oyunlar yatıyor
Çocuk oyunlarının beyin gelişimi üzerindeki olumlu etkilerini sıralayan Uzman Psikolog Bengi Keskin Or; çocukların yetişkinlikteki zihinsel becerileri, problem çözme yetenekleri, empati kurma, iletişimi devam ettirme gibi duygusal ve sosyal becerilerinin oyunla geliştiğini belirtti.
Bir şekli yapboz boşluğuna yerleştirmek problem çözmenin ilk adımıdır. Tencere kapağından direksiyon yapmak gibi bir nesneyi başka bir nesneymiş gibi hayal ederek oynayan çocuklar ileride sayılar, işlemler, semboller gibi aritmetik kavramları ve harf-ses ilişkisini yani okumayı öğrenirken ihtiyaç duyacakları sembolik ilişkiler kurma becerisini geliştirirler.
Koşma, tırmanma, eğilme, atlama gibi hareketlerle de büyük kas gruplarını kullanarak kaba motor becerilerini geliştirirler. El, parmak gibi küçük kas gruplarını çalıştırdıkları aktiviteler ise ince motor becerilerini geliştirir. O nedenle, oyun çocuklar için bir eğlenme aracı değil, gelişimleri için mutlak bir ihtiyaçtır.
Yapboz çocuklarda farklı gelişim alanlarını destekler
Farklı gelişim alanlarını desteklemeyi hedefleyen oyuncakların çocukların gelişimini desteklediğini söyleyen Uzman Psikolog Bengi Keskin Or şu bilgileri paylaştı:
Yapboz oyunu farklı gelişimsel alanlarda çocukları desteklemek adına son derece zengin bir oyun türüdür. Bir araya gelerek bir bütün oluşturan parçalar, çocukların görsel ve uzamsal zeka alanlarını uyararak, destekler.
Yapbozlar sayesinde çocuklar şekil-zemin ve parça-bütün ilişkisi kurma becerileri kazanırlar. Bu beceriler daha sonra okuma ve yazma becerilerinin temellerini oluşturur. Yapboz parçalarını bir araya getirme aktivitesi çocukların ince kas becerilerini ve el-göz koordinasyonlarını da destekleyicidir.
Her ne kadar yapboz aktivitesi, görsel ve motor becerilerine dayalı bir aktivite gibi görünse de; çocukların bir bütün haline gelen yapbozdaki resim üzerine yaşıtları veya yetişkinlerle konuşmanın, sözcük dağarcığı, akıcı dil ve kavram bilgisinin de gelişmesine katkıda bulunduğu bilinmektedir.
Hangi yaş için ne tür yapboz alınmalı?
Kaç parçalı yapboz alınması gerektiğinin çocuğun gelişimsel hızı ve özelliklerine bağlı olduğunu söyleyen Uzman Psikolog Bengi Keskin Or; normal gelişim gösteren çocuklar için şu tabloyu referans almayı öneriyor:
| Yaş | Yapboz Parçası |
| 2 yaş | 4-6 |
| 3 yaş | 9-12 |
| 3-5 yaş | 15-20-25-45 |
| 5-6 yaş | 50-80-100 |
| 6-8 yaş | 100-150-200 |
| 8-11 yaş | 250-400 |
| 11 + | 500 |
