Amerikan yönetimi 2 yıla yakın tutukluluğunun ardından ev hapsine alınan ABD’li papaz Andrew Brunson’ın ‘durumuyla’ ilgili İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’e yaptırım uygulanacağını açıkladı.
Açıklamayı Beyaz Saray Sözcüsü Sarah Sanders yaptı. Sanders, ABD’li Rahip Andrew Brunson’ın 2016’daki tutuklanmasında rol oynadıkları gerekçesiyle Adalet Bakanı Abdulhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu hakkında yaptırım kararı aldıklarını söyledi.
Sanders’ın bu açıklamalarının ardından ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin de ABD Başkanı Donald Trump’ın Türkiye’den Rahip Brunson’ın derhal serbest bırakılmasını beklediğini belirtti. Mnuchin “Rahip Brunson’ın haksız yere ev hapsinde tutulması ve devam eden davası kabul edilemez” diye konuştu.
Açıklamada “Amerika Birleşik Devletleri, Rahip Brunson konusunda Türkiye’ye yaptırım uygulamaya karar vermiştir. Hazine Bakanlığı Türk İçişleri ve Adalet Bakanlarına yaptırım uygulanacak. Türkiye’ye yönelik yaptırımların hedefi İçişleri ve Adalet bakanları. Yaptırım gerekçesi iki bakanın Rahip Bruson’un tutukluluğunda ilişkili olması” denildi.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamanın tam metni:
“Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı’na bağlı Yabancı Malların Kontrolü Ofisi bugün, Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu hakkında harekete geçmiştir. Her ikisi de Rahip Andrew Brunson’ın gözaltı ve tutukluluk surecinin başındaki organizasyonlardan sorumludur.
Bu resmi yetkililer Türkiye Cumhuriyeti’nin işlediği insan hakkı ihlallerinin sorumlusudur. Bu şahıslar Hazine’nin Evrensel Magnitsky Yasası’ndan aldığı otoriteye dayanarak Amerika Birleşik Devletleri Başkanlık kararnamesi 13818 uyarınca “İnsan Hakkı İhlalleri ve Yolsuzluğa Karışan Şahısların Mal Varlıklarının Dondurulması” maddesine tabi tutulmaktadır.
Papaz Andrew Brunson, Türkiye Hükümeti tarafından defalarca haksız ve adaletsiz bir şekilde alıkonulmuştur. Türkiye tarafından Ekim 2016’da İzmir’de tutuklanan Andrew Brunson, hakkında iddia edilen silahlı terör örgütlerine yardım ve yataklık, gizli devlet sırlarını politik ve askeri casusluk için çalmak suçlarıyla ilgili olarak mahkemenin elinde hiçbir kanıt olmadan alıkonulmuştur.
Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun, Bakanlığa bağlı kişilerin ciddi insan hakları suistimallerine liderlik ettikleri için, ABD yargı yetkisi kapsamındaki mülkü veya mülkiyeti ve bu mal varlıklarından elde edebilecekleri faiz gelirleri donduruldu. Ayrıca ABD vatandaşlarıyla işlem yapmaları yasaklanmıştır.”
Ankara’dan ABD’nin yaptırımlarına jet yanıt
Dışişleri’nden ABD’nin yaptırım kararına ilişkin son dakika açıklama geldi. Açıklamada, “ABD’nin saldırgan tutumuna yanıt verilecektir” denildi. Bu açıklamanın hemen ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’da, “ABD’nin iki Bakanımıza yaptırım uygulamaya kalkışması karşılıksız kalmayacaktır” dedi.
ABD’nin İçişleri Bakanı ve Adalet Bakanı hakkında uygulamaya koyduğu yaptırımlara Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan yanıt geldi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Yaptırım kararını şiddetle protesto ediyoruz. ABD yönetimini yanlış karardan dönmeye çağırıyoruz. Bu saldırgan tutuma gecikmeksizin karşılık verilecektir” ifadeleri kullanıldı.
Mevlüt Çavuşoğlu’ndan ABD’ye ilk yanıt
Çavuşoğlu Twitter’dan yaptığı açıklamada, “ABD’nin iki Bakanımıza yaptırım uygulamaya kalkışması karşılıksız kalmayacaktır. ABD Yönetimi hukuk dışı taleplerini bu yöntemle elde edemeyeceğini idrak etmediği sürece sorunlarımızı çözemeyiz” dedi.
Dış İşleri Bakanlığından yapılan açıklama:
“ABD Hazine Bakanlığının ülkemizle ilgili olarak açıkladığı yaptırım kararını şiddetle protesto ediyoruz. İki Sayın Bakanımızı hedef alan sözkonusu karar ne devlet ciddiyetiyle bağdaşmakta ne de hukuk ve adalet kavramlarıyla izah edilebilmektedir. Hukuk sistemimize saygısızca müdahale niteliği taşıyan bu kararın ABD ile ilişkilerimizin özüne aykırı olduğuna ve iki ülke arasındaki sorunların çözümü yönünde sürdürülen yapıcı çabalara büyük zarar vereceğine kuşku yoktur. ABD yönetimini bu yanlış karardan geri dönmeye çağırıyoruz. Hiçbir amaca hizmet etmeyecek söz konusu saldırgan tutumun karşılığı gecikmeksizin aynıyla verilecektir”
Abdulhamit Gül de yanıt verdi
Hakkında ABD tarafından yaptırım uygulanması yönünde karar alınan Adalet Bakanı Abdulhamit Gül Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Benim bu topraklarda yaşamak ve bu topraklarda ölmek dışında bir düşüm olmadı. ABD’de veya Türkiye dışında herhangi bir ülkede ne bir dikili ağacım, ne bir tek kuruş param da yoktur. Nasip olursa belki bir gün memleketim Gaziantep’te küçük bir zeytinlik alırım” dedi.
Muhalefet: Kabul edilemez
ABD’nin iki Türk Bakan’a yönelik yaptırım kararına muhalefetten “kabul edilemez” tepkisi geldi.
İyi Parti’nin Dış İlişkilerden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Emekli Büyükelçi Aydın Sezgin, Papaz Brunson konusunda ABD’den son dönemde gerek Başkan Donald Trump, gerekse Başkan Yardımcısı Pence’in açıklamalarını “küstahça” diyerek nitelendirerek, alınan son yaptırım kararını kınadığını söyledi.
Sezgin, Trump yönetiminin bu yaptırım kararını ABD iç politikasına yönelik almış olmalarının da gözönünde tutulması gerektiğini kaydederek, “ABD’de 6 Kasım’da ara seçimler var. Rahip Brunson’un davası da Ekim ayı sonuna ertelendi. Trump’ın seçimlerde Kongre’de çoğunluğu sağlayabilmek için bir başarı hikayesine ihtiyacı var. Kendisinin Başkan seçilmesinde büyük rol oynayan Evangeliklere bir başarı hikayesi sunmak istiyor” dedi.
Sezgin, Rahip Brunson ile benzer suçlarla yargılanmakta olan Alman vatandaşı gazeteci Deniz Yücel’in sürpriz bir kararla salıverilmesi, kendisine yurtdışı yasağı konulmadığı için de Türkiye’den ayrılmasının, Türkiye’de yargı ve güçler ayrılığı konusunda olumsuz bir imaj yarattığını da vurguladı.
CHP’li Öztürk Yılmaz: Ülkesini tek adam gibi yöneten liderler, dışarıda en zayıf liderler haline gelirler
CHP Genel Başkan Yardımcısı Öztürk Yılmaz da, kararın kabul edilemez olduğunu belirterek, “ABD ile soğuk savaş dönemindeki ittifak ilişkisinin artık sona erdiğini görüp, yeni bir ilişki düzeyi kurmak gerekiyor” dedi. ABD’nin zamanında Türkiye toprakları üzerinden Çekiç Güç aracılığıyla Irak’ta Türkiye’ye karşı bir oluşum yarattığını, şimdi de yine İncirlik’i kullanarak Suriye’de benzer bir yapı oluşturduğunu anlatan Yılmaz, “bunlara karşı ne tepki verildi?” Sorusunu ortaya attı.
Kendi ülkesini “tek adam” gibi, otoriter şekilde yöneten liderlerin, ülkedeki demokrasi eksikliği ve yargı bağımsızlığındaki sıkıntılar nedeniyle dışarıda “çok zayıf duruma düştüklerini” anlatan Yılmaz, ABD’nin yaptırım kararını bir Türk vatandaşı ve Türk parlamenter olarak “lanetlediğini” de söyledi.
