Çocuğun gelişiminde çocukla beraber zaman geçirmenin önemine işaret eden uzmanlar, seçilecek etkinliğin türü konusunda tavsiyelerde bulunuyor. Çizgi film izleme ve sosyal medyada zaman geçirme sürelerinin sınırlandırılmasını tavsiye eden uzmanlar, çocuğun hayal dünyasını geliştirmek için ona kitap okumanın daha yararlı olacağını belirtiyor.
Çizgi film mi izletmeli, hikaye kitabı mı okumalı? Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi’nden Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu, çocuklara çizgi film izletme ve kitap okuma tercihleriyle ilgili değerlendirmede bulundu.
Uzun süre ekran karşısında kalmaları sakıncalı
Çocukların sadece çizgi film izlemesini değil, tablet, televizyon veya sosyal medya kullanımlarını sınırlamanın da oldukça önemli olduğunu belirten Seda Aydoğdu, “Çizgi filmlerin bazılarının içerikleri her ne kadar eğitici ve öğretici çerçeveler içerisinde hazırlansa da çocuğun uzun süre boyunca ekran karşısında hareketsiz kalmasına sebep oldukları için oldukça sakıncalı görülmektedir” dedi.
Birçok çizgi film şiddet eğilimini artırıyor
Çizgi filmlerin çocukların yaratıcılığını, hayal dünyasını geliştirmek ve pekiştirmek amacıyla yayınlandığını ifade eden Seda Aydoğdu; “Çeşitli davranış becerilerini rol model olarak, şarkılar ve oyunlar içerisinde kazandırmayı hedeflemektedir fakat çocuklarımız içerisinde bulundukları bilişsel düzeye göre yorum yapıp anlam çıkarabilmektedir. İzlediklerini gerçek sanabilmekte ve uygulamaya çalıştıkları zamanda maalesef istenmeyen sonuçların ortaya çıktığını görebiliyoruz. Birçok çizgi film karakterinin anlaşılmaz davranışları olduğunu ve bunu izleyen çocuklarda şiddet eğiliminin daha fazla ortaya çıktığını yapılan araştırmaların sonucunda görebiliyoruz” dedi.
Kitap okumak çocuğun hayal dünyasını geliştirir
Çocuğa kitap okumanın beraber yapılacak keyifli bir aktivite olduğunu ifade eden Seda Aydoğdu, kitap okumanın çocuğun yeni kelimeler öğrenmesini, aktif dinleyebilmesini ve dikkatini odaklayıp okuma becerisini geliştirdiğini vurguladı. Seda Aydoğdu, şunları söyledi: “Kitap okumak çocuğun hayal dünyasını geliştirirken, merak etme ve daha çok araştırma isteğini, yeni bir şeyler öğrenme arzusunu pekiştirir. Zaman içerisinde de öğrendiği bilgileri sorgulayabilme becerisi geliştirir.”
Çizgi film ve sosyal medya sınırlandırılmalı
Tüm bu kazanımlar göz önüne alındığında kitap okumanın faydalarının çok daha fazla olduğunu görülebileceğini ifade eden Seda Aydoğdu, bu sebeplerden dolayı, çocukların kontrollü bir şekilde ve sınırlı zaman dilimleri içerisinde çizgi film ve sosyal medyada zaman geçirmeleri gerektiği uyarısında bulunarak “Çocuklarımızda kitap okuma davranışının kazanılmasını veya pekiştirilmesini istiyorsak; anne baba olarak bizlerin rol model olacağını unutmamalıyız” dedi.
Hikaye anlatmak çocuğun yorumlama becerisini geliştirir
Hikaye anlatmanın da çocukların bilişsel ve dil gelişimi üzerinde doğrudan etkili olduğunu aktaran Seda Aydoğdu, çocukların hikaye anlatma becerilerinin yaşla birlikte geliştiğini ve çocuğun içinde bulunduğu yaş dilimine göre de değişiklik gösterebildiğini kaydetti. Aydoğdu, “Okul öncesi dönem içerisinde bulunan çocuklara, yazısı olmayan hikaye kitaplarında anlatılmak istenen olay, resimlerin belirli bir sıra içerisinde sunulmasıyla yapılır. Bu sayede çocuk, anlatılmak istenen olayları parçadan bütüne giderek kavrar ve kendi algısına göre yorumlar. Böylece çocuğun hayal dünyası zenginleşirken, gördüğünü anlama ve yorumlama becerileri de gelişebilmektedir” diye konuştu.
Hikaye anlatarak başlayın
Çocuğun yaşı baz alınarak, ona önce hikayeler anlatmanın ve bunları resimli hikaye kitaplarına dönüştürmenin faydalı olacağını belirten Uzman Klinik Psikolog Seda Aydoğdu, daha sonra içerisinde metin olan hikaye kitapları üzerinden devam edilmesi gerektiğini vurguladı.
Tüm bu çalışmaların amacının çocukla kaliteli vakit geçirmek olduğunun unutulmaması gerektiğini ifade eden Seda Aydoğdu; “Anlatılan hikaye veya okunan kitap üzerinden çocuğunuzla konuşmak ve çocuğunuzun anladığını kendi kelimeleriyle anlatabilmesi için mutlaka çocuğunuza alan açmayı unutmayın. Şunun da altını çizmek gerekiyor, çocuklarımızla yaptığımız her aktivite onlarla kurduğumuz bağlanma ilişkisinin pekişmesine vesile olur. Ayrıca çocuğumuzun duygusal ve bilişsel gelişimi için de oldukça destekleyicidir” diye konuştu.
