Allianz baş ekonomi danışmanı ekonomist Mohamed El-Erian, Financial Times için kaleme aldığı makalesinde son hafta piyasalarda yaşanan çalkantıyı bir “uyanış” olarak nitelendirdi: “Kolay para dönemi sona erdi, zorluklardan ‘kaçış” artık mümkün değil!”
Merkez Bankaları ve piyasaların, finansal koşulların daha da zorlaştığını ancak anladığını ifade eden El-Erian’a göre, merkezlerin “çok geç” harekete geçmiş olması ikinci bir aydınlanma yaşattı: Politika yapıcıların, hanehalklarının, şirketlerin ve piyasaların artık zorluklardan “kaçması” mümkün değil.
ABD, Euro Bölgesi, İngiltere ve İsviçre gibi dünyanın en büyük merkez bankalarının “piyasalara etkisi ne olursa olsun, enflasyonla daha da güçlü mücadele edeceğini” söylemiş olması, El-Erian’a göre önemli bir dönüm noktası.
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 9 trilyon dolarlık bilançosunu küçültme süreci de başladı.
El-Erian’a göre tüm bu gelişmeler yıllar süren likidite bolluğunun sonuna gelindiğini gösteriyor ve piyasalarda yaşanan çalkantı döngüsel değil, kısa sürede de sonlanmayacak.
El-Erian para politikalarında yapılan hatalar nedeniyle küresel ekonominin “resesyon, artan eşitsizlik ve finansal istikrarsızlık” patikasında olduğunu, zararı sınırlandırılabilmek ve en kırılganları koruyabilmek için politika yapıcıların adımları hızlandırması gerektiğini söylüyor.
Dolar Fed’in 75 baz puanlık faiz artırımı sonrası 20 yılın zirvesinden uzaklaşmıyor. Fed’in faiz artışların son hız devam edeceği beklentisi ve bazı Fed yetkililerinin enflasyonun hedef yüzde 2’yi bulmasının birkaç yılı bulacağını öngörmesi doları destekleyen unsurlar. Dolar endeksi geçtiğimiz çarşamba 105,79’la 20 yılın zirvesini görmüştü.
Pazartesi TSİ 16:45 itibariyle endeks 104,45’teydi ve gün içinde 104,82’ye kadar yükseldi. Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester “enflasyonun yüzde 2’ye düşmesinin birkaç yıl süreceğini” süreceğini ve resesyon risklerinin yükseldiğini” söylüyor. Fed Başkanı Jerome Powell’in çarşamba ve perşembe günü Senato’da vereceği ifadeler doların yönünde etkili olabilir.
Enflasyon endişeleri süren Euro Bölgesi’nde ise ECB Başkanı Christine Lagarde, Avrupa Sistemik Risk Kurulu Başkanı şapkasıyla parlamentoya yaptığı açıklamada bankanın bu yaz iki kez faiz artırım planı olduğunu teyit etti.
Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un mutlak çoğunluğu kaybetmesine rağmen, doların 20 yılın zirvesinden hafi f gerilemesi ve Lagarde’ın temmuzda 25 baz puan ve ardından eylülde tekrar faiz artırımı olacağını söylemesi, pariteyi güçlendirerek 1,054’e kadar yükseltti. Avrupa genelinde tahvil getirileri de bir aydan kısa bir sürede sert yükselişler kaydediyor.
10 yıllık Bund’da getiri yüzde 1,’den yüzde 1,926’ya kadar yükseldi. ECB’nin “kuzey-güney” ekonomiler arasındaki farklılıkları engellemeyi planladığını açıklaması İtalyan tahvilleriyle Alman tahvilleri arasındaki getiri makasını 200 baz puanın altına indirdi.
