TÜİK, aralık enflasyonunu yüzde 1,18 olarak açıkladı, yıllık enflasyon baz etkisiyle 20 puan geriledi. Emekli ve memur maaşları yüzde 15,4’lük enflasyon farkı ve refah payı ile yüzde 25 zam yapılacak. Zamla ortalama emekli maaşları asgari ücreti yine yakalayamıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), memur ve emeklilerin beklediği aralık ayı enflasyon oranını açıkladı. TÜİK’e göre tüketici fiyatları aralıkta yüzde 1,18 artarken yıllık enflasyon yüzde 64,27 oldu. Aralık ayı enflasyon beklentisi yüzde 2’nin üzerindeydi.
Açıkladığı her veri ile güvenilirliğini daha da yitiren TÜİK’in beklentinin çok altında kalan yüzde 1,18’lik aylık enflasyonu da tartışmalara neden oldu. Düşük gelen aylık enflasyon nedeniyle kasımda yüzde 84,39 olan yıllık enflasyon 20 puan geriledi. Aralık 2021’de tüketici fiyatlarındaki yüzde 13,58’lik anormal artışa karşın geçen ay gelen yüzde 1,18’lik artış enflasyonun matematik hesabıyla düşmesine neden oldu.
Ekonomistler baz etkisinin önümüzdeki aylarda da sürmesini bekliyor. İktidar fiyatlarda düşüş yaşanmış gibi sunsa da fiyatlar değil fiyatların artış hızı baz etkisi nedeniyle yavaşladı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de enflasyondaki bu düşüşün baz etkisinden değil de Yeni Ekonomi Modeli sayesinde olduğunu savunarak “2022 yılını OVP hedefimizin altında bir noktada kapatıyoruz” dedi.
Artışın en yüksek olduğu ana grup konut
Açıklanan enflasyon bu haliyle bile 2022 enflasyonu 2001’den bu yana en yüksek enflasyon oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup ise yüzde 25.87 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 79.83 ile konut oldu.
Emeklinin gıda enflasyonu farkı
TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon oranları farklı gelir gruplarını yansıtmıyor. Resmi enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değil. DİSK-AR, emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği enflasyonu yeniden hesapladı. Hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 77,9 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 99,2 oldu.
Emekli ve memura mart sonunda yeni zam mı geliyor?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘müjde’ diyerek açıkladığı ancak bazı AK Partili isimler dahil her kesim tarafından düşük bulunan memur ve emekli maaşlarına yapılan yüzde 25 zamla ilgili olarak Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş’tan farklı bir değerlendirme geldi.
“Ben seçim kazanmak istemiyorum demenin bir başka yoludur.”
Aktaş’a göre zam oranı bilerek düşük tutulmuş olabilir ve seçim yaklaşırken yeni bir zam kararı alınabilir.
Aktaş’ın yazısının ilgili bölümü şöyle:
Yılın ikinci yarısındaki TÜFE artışı yüzde 15.40 oldu. Buna göre memur ve memur emeklilerinin maaşlarında enflasyon farkı ve toplu sözleşmeden doğan hakla birlikte yüzde 16.48 iyileştirme yapılması gerekiyordu. Diğer emekliler ise ikinci yarıdaki yüzde 15.40’lık TÜFE artışı düzeyinde bir iyileştirme alacaklardı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan memur ve tüm emekliler için artış oranının yüzde 25’e çıkarıldığını açıkladı.
Asgari ücretin yüzde 55 dolayında artırılmasından sonra kamuoyundaki beklenti memur ve emekli maaşlarına yüzde 40’tan az olmayacak bir zam yapılacağı yönündeydi.
EYT gibi yıllardır sürüncemede kalan bir konuyu çözen iktidar, milyonlarca memur ve emekliyi 15-20 puan düşük zam vererek gözden çıkarır mı ya da milyonlarca memur ve emeklinin seçimdeki tercihini göz ardı etmiş gibi davranır mı?
Yılbaşında yapılacak zammı seçimden önce, yani mart sonunda yeni bir zam izlerse hiç şaşırmamak gerek. Yoksa yüzde 25’lik bu zam, “Ben seçim kazanmak istemiyorum” demenin bir başka yoludur.
