İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Müge Leblebicioğlu Arslan, oluşturulan hedeflerin işlevsel olmasını sağlayabilmek ve ertelenmesini önleyebilmek için atılması gereken bazı önemli adımlara dikkat çekti.
İşlevsel hedefler oluşturma ve erteleme davranışının önüne geçmek için 10 öneri:
- Hedefinizi belirleyin. Genel hedefinizi spesifik bir hedefe dönüştürerek küçük parçalara ayırın.
- Belirlediğiniz bu hedefi ne kadar zamandır hedeflediğinizi ve gerçekleştirmekte zorlandığınızı not alın.
- Gerçekleştirmeye engel olan ya da olabilecekler hakkında düşünün.
- Bu engelleri kaldırma konusunda neler yapabileceğiniz hakkında düşünün ve sosyal çevreniz ya da bir uzmandan destek alın.
- Bu hedefin sizin için neden önemli olduğunu not alın.
- Bu hedef gerçekten sizin istediğiniz bir hedef mi yoksa size empoze edilen bir hedef mi konu hakkında düşünün.
- Hedefinizin ulaşılabilir olmasına dikkat edin.
- Hedefinizi ölçülebilir olduğundan emin olun.
- Hedefinize zaman koyun.
- Her küçük ilerleme için kendinizi ödüllendirin.
Bu basamakları genel bir örnekle ele alalım:
Genel hedefiniz “Yabancı dilimi geliştirmek.” istiyorum olsun.
Öncelikle belirlediğiniz genel hedefinizi spesik bir hedefe dönüştürün. Örneğin, ‘İngilizcemi geliştirmek istiyorum. Ancak bu hedefin de daha fazla spesifikleşmeye ihtiyacı var. Bu beceriyi geliştirebilmek için, becerinin ne olduğunu ne kadar sürede geliştirmek istediğinizi ve ilerlemenizi nasıl ölçeceğinizi belirliyor olmanız gerekli.
Dolayısıyla bu örnek hedefte 2024 yılının sonuna kadar İngilizce dil seviyemi B2 seviyesine çıkarmak işlevsel bir hedef haline getirilebilir. Bunun için neler yapılabilir ve önünüzde ki engelleri düşünmek oldukça önemli. Örneğin “Haftada 50 yeni kelime öğrenmek.” ve “Haftada 2 kere online kurs almak. “ana hedefe götüren ara küçük hedeflerdir. Bu basamaklarda kendinizi ödüllendirebilirsiniz.
Belirlediğiniz bu zamanlamalar yaşam şeklinize uygun ve gerçekleştirilebilir olmalıdır. Örneğin; bu kişi için İngilizcesini geliştirememesinde ki engellerden biri kursa gidecek zamanı bulamamak olabilir. Böyle bir durum her ne kadar kulağa basit geliyor olsa da üzerinde spesifik olarak düşünülmediğinde gözden kaçabilir. Kişi için online eğitim bu engeli aşabilecek bir seçenek olacaktır. ‘TOEFL’ ise hedefinizin bir ölçüsü olabilir. Bu hedefin neden sizin için önemli olduğunu ara ara kendinize hatırlatın. Örneğin, sınavı geçmeniz terfi almanız için önemli olabilir.
Sonuç olarak, hedefinizi işlevsel ve gerçekçi oluşturmanız, hedefinize ulaşma ihtimalinizi arttırarak erteleme davranışınızın önüne sert vuracaktır.
