Çocuklarda ilk dönem bitiyor. Tüm ebeveynler için heyecanla beklenen karne haftasına girdik. Ancak bazen yüz güldüren karneler, bazen de hayal kırıklıkları yaşatabiliyor. Karnesi başarısız olan çocuğa nasıl davranılmalı?
Eğer çocuğunuzun notları beklediğinizden ya da arzuladığınızdan düşükse bu duruma üzülebilirsiniz ancak bunun sağlıksız tutumlar şeklinde çocuğunuza yansımasına izin vermemelisiniz!
Düşük karne notları olan çocukların, evde anne babalarının vereceği tepkileri düşünerek kaygı ve stres yaşayabileceklerini belirten Acıbadem Ankara Hastanesi’nden Psikolog M. Bülent Baykal, aileleri olumsuz davranışlardan kaçınmaları konusunda uyararak neler yapılması gerektiğini anlattı.
Öğrencilerin yoğun bir eğitim döneminin ardından rahat bir nefes alacakları ve kısa bir tatil yapma fırsatı bulacakları sömestr geldi. Çoğu öğrenci tatil yapacağı için mutluluktan havalara uçsa da, bazıları stres ve kaygıyla boğuşuyor.
Karnesinde kırık notları olan çocuğun, “Karnemi anneme-babama nasıl göstereceğim?”, “Acaba nasıl bir tepki verecekler?”, “Babam kesin beni mahvedecek” gibi önyargılarla dolu düşünceler ve kaygılar yaşayabileceğini dile getiren Psikolog M. Bülent Baykal ailelere seslenerek, “Birkaç dersten kırık not getiren çocuğunuza olumsuz davranmak uzun vadede daha vahim sonuçlara yol açabilir” diyor.
Tepkileriniz ters tepebilir
Öfkelenmek, kızmak, bağırmak gibi olumsuz yaklaşımlar; çocukların baskı altına girmelerine, motivasyonlarının daha da azalmasına, onların da anne babasına kızgınlık duymalarına neden olabiliyor. Psikolog M. Bülent Baykal, anne babasının aşırı tepkisiyle karşılaşan bir çocuğun, kendisi ile ilgili görüşlerinin negatife dönebileceğine ve yetersizlik düşüncesinin pekişebileceğine dikkat çekiyor: “Çocuğunuz, ‘Ben başarısızım, hep başarısız olacağım, ne yaparsam yapayım başaramayacağım’ şeklinde bir düşünce geliştirebilir. Bu da uzun vadede başaracağı ve dersleri öğrenebileceği halde, düşünce yanlışlarından dolayı tamamen başarısız olması ve psikolojik bozukluklar geliştirmesiyle sonuçlanabilir.”
Nasıl davranmalı?
Peki, ailelerin eve karnesinde düşük notlarla gelen çocuklarına yaklaşımı nasıl olmalı? İlk önce çocuğunuzu karşınıza alıp, bu notları aldığı için üzgün olduğunuzu söyleyerek işe başlayabilirsiniz. Ona herhangi bir ceza vermeyeceğinizi söyledikten sonra, sakince ve baskı yapmadan kırık notların nedenlerini sorun. Psikolog M. Bülent Baykal, sonrasında yapılabilecekleri ise şöyle sıralıyor:
Kırık not aldığı derslerde başarısız olmasının nedenlerini maddeleyerek bir kağıda yazın ve üzerinden bir kez daha geçin.
Kırık notlarını düzeltmek için kendisi neler yapabilir, siz neler yapabilirsiniz bunları yazın.
Arkadaş ilişkilerinde problemler varsa; eleştirici olmayan bir dille yorum yapın.
Eğer bilgisayar oyunları ve sosyal medyada fazla vakit geçiriyorsa, bunu tamamen kısıtlamak yerine karşılıklı konuşup bir program oluşturun.
Başaramayacağı ile ilgili negatif duygularla boğuşuyorsa, moralini yüksek tutun. Çocuğunuzun gerekli ve uygun şartlar yerine getirildiği zaman başarılı olacağına inanın ve ona göre davranın.
Sömestrde iyice dinlenmesini fakat ikinci dönemde ondan artık daha programlı ve düzenli olmasını beklediğinizi ve bunu nasıl yapacağını düşünmesini söyleyin.
Çocuğunuza içinizden gelerek ve inanarak, sistemli çalışmayla başarılı olacağına ve derslerden rahatlıkla geçeceğine inandığınızı söyleyin. Gerekirse ona dersler ile ilgili her konuda destek olabileceğinizi hatırlatın.
Karnesinde kırık not olan çocuğa nasıl davranılmalı?
- Bir çocuğun temel ihtiyacı sizin tarafınızdan her koşulda değerli olduğunu hissetmektir. Karnesi nasıl olursa olsun çocuğunuzu koşulsuz kabul ettiğinizi ona hissettirin.
- Tek iletişim gündeminizin notlar, sınavlar ve dersler olmamasına özen gösterin. Bir araya her geldiğinizde yaptığınız tek şey ders çalışmak olmasın ya da çocuğunuza sadece derslerle ilgili sorular sormaktan kaçının.
- Düşük notun sebeplerini değerlendirin, neler yapılacağı ile ilgili çocuğunuzla beraber tartışıp karar verin.
- Bir sonraki dönem için çocuğunuzun çalışma düzenini ve motivasyonunu gözden geçirin.
- Özel eğitim alması gereken bir durum varsa, bir özel eğitim uzmanına başvurun.
- Davranışlarında değişiklikler olduğunu fark ederseniz bir uzmana başvurun.
- Değerlendirme yaparken not odaklı değil, süreç odaklı olun. Notlarına göre cezalandırmayın ya da aşırı ödüllendirmeyin.
- Maddi ödülleri değil, duygusal ödülleri tercih edin. Sarılmak, onu ne kadar sevdiğinizi söylemek ya da beraber bir gün planlamak en güzel hediye olacaktır.
- Tatil döneminde dinlenmesine izin verin, notlarını telafi etmesi için aceleci ve baskıcı olmayın, notların her zaman telafisi olduğunu öncelikle siz unutmayın.
- Onu suçlamayın, başkalarının yanında küçük düşürmeyin, alay etmeyin, aşağılamayın.
- Bunu size ifade edemese de onun da üzüldüğünü, kendini ne kadar kötü hissettiğini hiç unutmayın. İyi olan notlarının da üzerinde durun, onları da takdir edin.
- Bazı çocukların ailelerinden korktuğu için yalan söylediğini, evden kaçtığını, intihara yöneldiğini unutmayın.
- Konuyu eşler arası kavgaya dönüştürmeyin, bu çocuğunuza kendisini suçlu hissettirir.
