Çocukların 5 yaş öncesine kadar idrar kaçırmaları fizyolojik bir durum olarak değerlendirilip normal kabul ediliyor.
Uzmanlar daha büyük yaşlarda gece ve gündüz ortaya çıkan çiş ve kaka kaçırmaların altında psikolojik sorunlar bulunabileceğine dikkat çekiyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Emel Sarı Gökten, çocukların 5 yaşına kadar geceleri idrar kaçırmalarının normal olarak kabul edildiğini belirterek ileri yaşlarda görülen bu durumun psikolojik nedenleri olabileceğine dikkat çekti.
Çocuklarda sonradan ortaya çıkan kaçırmalara dikkat
Çocuğun en az bir yıllık tuvalet kontrolü sağlayabildiği bir süreçten sonra tekrar kaçırmaya başlamasının “Sekonder EN” olarak adlandırıldığını belirten Gökten, şunları söyledi:
“Çocuklarda 5 yaşından sonra gece ve gündüz idrar kaçırma “Enürezis” olarak isimlendirilir, sadece geceleri idrar kaçırmaya “Enürezis Nocturna (EN)”, hem gece hem de gündüz görülen idrar kaçırmaya ise “Enürezis Diurna” denir. Çocukların 5 yaş öncesinde geceleri idrarını kaçırması fizyolojik bir durum olarak değerlendirilir ve normal kabul edilir. Çocuğun idrar kontrolünü en başından itibaren kazanamamış olması Primer EN, en az 1 yıllık tuvalet kontrolü sağlayabildiği bir süreçten sonra tekrar kaçırmaya başlaması “Sekonder EN” olarak adlandırılır. Primer EN için tuvalet eğitiminden kaynaklanan sorunlar ya da genetik nedenler ön planda düşünülürken Sekonder EN’da psikolojik sebepler akla gelir.”
Yeni kardeş ya da okuldaki sorunlar sebep olabilir
Tuvalet eğitimini kazanmış bir çocuğun geceleri altına kaçırmaya yeniden başlaması durumunda, çocuğu etkileyebilecek ruhsal nedenleri değerlendirmek gerektiğini vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Emel Sarı Gökten,
“Bazen eve yeni bir kardeşin gelmesi çocukta regresyona neden olarak geceleri altını ıslatma başlayabilir. Aile bu durumda çocuğun yeni duruma uyum sağlamaya çalıştığını fark etmeli, endişeye kapılmadan çocukla vakit geçirmeye, onunla birlikte oyun oynamaya, çocuğun önceki rutin hayatını sekteye uğratmamaya dikkat etmelidir. Bazen çocuğu okulda etkileyen bir durum, arkadaşlarıyla yaşadığı problemler, öğretmeni ile ya da akademik başarısında ortaya çıkan olumsuzluklar çocukta geceleri idrar kaçırmanın başlamasına neden olabilir” diye konuştu.
Erken teşhis ve müdahalenin önemini vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Emel Sarı Gökten, idrar kaçırma şikayetiyle gelen çocukların önce organik incelemelerinin yapılmasını, bir sorun bulunmaması durumunda çocuk ve ergen psikiyatri birimine başvurmaları gerektiğini belirterek “Tedavide davranışçı yaklaşımlar kullanılır, ailenin ve çocuğun bilgilendirilmesi ve yönlendirilmesi üzerinde çalışılır” dedi.
4 yaşından sonra kaka kaçırmada uzmana başvurulmalı
“Enkoprezis” olarak adlandırılan kaka kaçırmanın 4 yaştan sonra devam etmesi halinde değerlendirilmesi gerektiğini ifade eden Gökten, “Daha önceki yaşlarda fizyolojik, gelişimsel bir durum olarak karşılanır. Daha önceden kaka kontrolünü kazanmış çocuğun kaçırmaya başlaması Sekonder Enkoprezis, hiç kazanamamış olması ise Primer Enkoprezis olarak adlandırılır” dedi.
Anne ile yaşanan sorun etkili olabilir
Enkopretik çocukların da öncelikli olarak çocuk cerrahi tarafından değerlendirilmesi, organik bir problem varsa saptanıp tedavi edilmesinin önerildiğini belirten Yrd. Doç. Dr. Emel Sarı Gökten,
“Enkoprezis şikayeti olan ve organik bir hastalık tespit edilmemiş bir çocuk ruhsal açıdan ayrıntılı muayene edilir, aile ve çocuk arasındaki iletişim, aile dinamikleri konusunda bilgi sağlanır. Enkoprezis annenin depresyonu olduğunda ya da öfkeli ve tahammülü düşük olduğunda çocukla arasında sağlıklı ilişki kurulamadığında daha fazla karşımıza çıkar. Tedavide çocuğun ve ailenin sürece katılması sağlanır. Eşlik eden başka psikiyatrik rahatsızlıklar varsa onların da tedavi edilmesi veya ele alınması önem taşır” diye konuştu.
