Çağımızın vazgeçilmezi İnternet… Birçoğumuz için bilgiye kolay, hızlı erişimin ötesinde, sosyalleşme aracı artık. Bilinçsiz kullanımı ise özellikle çocuklarda ve gençlerde ciddi sorunlara yol açabiliyor.
Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları E.A. Hastanesi bünyesinde açılan internet bağımlılığı polikliniği, ülkemizdeki durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor.
İnternet’in tarihçesine bir bakalım
ABD ile Sovyet Rusya arasındaki rekabet sonucu doğmuştur aslında internet. ABD, 1962’de bir askeri bilgisayar ağı tasarlamıştı ve ilk bilgisayar ağı 1969’da California’da kurulmuştu. Her geçen gün büyüyen bu ağla birlikte 1972’de elektronik posta kavramı ortaya çıkmıştı. 1980’li yıllarda ise akademik ve ticari çevreler internetle ilgilenmeye başlamıştı. Türkiye ise internete 1993’te bağlanmıştı. O zamanlar kimse internetin bu denli yaygınlaşacağını, günlük hayatın bir parçası olacağını hatta internet bağımlılığı adında bir hastalığın türeyeceğini tahmin edemezdi sanırım.
Peki internet bağımlılığı nedir?
En basit haliyle, internet kullanma isteğinin önüne geçilememesi, yoksun kalındığında sinirlilik hali, bu sebeple kişinin iş ve sosyal hayatının giderek bozulması olarak tanımlayabiliriz. İnternet bağımlılığı tanımını yaparak, bağımlılık kriterlerini ortaya koyan Young’a göre, internet tıpkı kumar gibi bağımlılık yaratmaktadır. Özellikle 12-18 yaş grubunu riskin en yüksek olduğu dönemlerdir. Erkeklerde ise kızlara göre 2-3 kat daha fazla görülür.
Chat yapma ve sosyal medya bağımlılığı olabileceği gibi, online alışveriş veya cinsel içerikli siteler, bilgisayar oyunları bağımlılığı da olabilir. Günümüzde şehir hayatında kurulmayan sosyal ilişkilerin internet ortamında kurulabilmesi interneti çekici kılan faktörlerden biridir.
Özellikle başka psikiyatrik bozuklukların olması, internet bağımlılığına yatkınlığı artırmaktadır. Genç yaş grubundaki hiperaktivite bozukluğu, sosyal fobi veya depresyon bunlara örnek olarak verilebilir. Yani internet bağımlılığı olan bir bireyde, altta yatan başka bir hastalık olup olmadığı incelenmelidir.
İnternet bağımlılığı belirtileri neler?
- Yanlış olduğunu bildiği halde kendini durduramamak
- Giderek harcanan zamanın artması
- Aile ve arkadaşların ihmal edilmesi
- Boşluk hissi, depresyon, bilgisayar başında olmayınca huzursuzluk veya sinirlilik
- Yaptıkları konusunda yalan söyleme
- Bilgisayar başında kendini iyi hissetme
- Kontrolünü kaybetmek
İnternet bağımlılığının etkileri nelerdir?
Öncelikle bireylerin aile ve arkadaş ilişkilerinde bozulmaya yol açar. İş yerlerinde iş verimleri düşer. Okul çağında olanlarda okul başarısı olumsuz etkilenir, derse katılım azalır. Yeme-içme ve uyuma gibi basit günlük aktiviteler bile ihmal edilir. Bunlar dışında obezite, kronik yorgunluk, yaygın beden ağrıları, yorgunluk gibi fiziksel semptomlara da yol açabilir.
İnternet bağımlılığı nasıl tedavi edilir?
Öncelikle daha önce de belirttiğim gibi altta yatan başka bir hastalık olup olmadığı tedavi sürecinde en önemli unsurdur. Eğer altta yatan başka bir psikiyatrik bozukluk varsa öncelikle onu tedavisi yapılmalıdır. Bu konuda kişinin uzmanlardan yardım alması çok önemlidir.
İlaç tedavisinden ziyade bilişsel-davranışçı terapi yöntemleri kullanılmaktadır. Hedef, patolojik internet kullanımının sağlıklı internet kullanımına dönüştürülmesi olmalıdır. Özellikle çocukların okul başarısı etkilendiğinde ebeveynleriyle birlikte profesyonel yardım almaları son derece önemlidir.
