Zamlar tufan gibi, bitmek bilmiyor. Bir zam açıklamasının hemen ardından yeni bir zam haberi geliyor. Çaya yüzde 43, kahveye yüzde 21, şekere yüzde 20, süt ürünlerine yüzde 30, benzine 1,68 TL, LPG’ye 40 kuruş zam geldi. Rakının fiyatı 100 lira, bira 12 lira artacak. En ucuz sigaranın fiyatı 40 liraya yaklaşacak. Kırmızı ete yapılan zam ile kıymanın kilosu 150 lira olacak.
Halkın alım gücü gittikçe düşerken zam üzerine zam gelmeye devam ediyor. Alkol ve çaya gelen akıl almaz zamların yankıları devam ederken kahve ve şekere de zam geldiği açıklandı.
Çaya, kahveye, şekere zam!
2022 ürünü yaş çay alım fiyatının yüzde 76 artışla kiloda 6,70 lira ve kilogramda 30 kuruş destek priminin açıklanmasının ardından Çaykur, çaya zam yaptı. Sektör paydaşları, Çaykur’un Haziran ayında çaya yüzde 10-15 oranında bir zam daha yapabileceğini iddia ediyor.
Çaykur’un kuru çaya 43,71 oranında zam yapıldığını duyurmasının hemen ardından Türk kahvesi ve şekere de zam geldiği bildirildi.
Tekel Bayileri Platformu Başkanı Özgür Aybaş, Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada, Türk kahvesine yüzde 21, küp ve toz şekere ise yüzde 20 zam geldiğini belirtti.
Alkole zam: Rakı fiyatı 100 lira artacak!
Tekel Bayileri Platformu Başkanı Özgür Aybaş’ın verdiği bilgiye göre, bazı rakı, viski, votka ve şarap ürünlerine yüzde 12 ila yüzde 23 aralığında zam geldi.
Yurt içi üretici fiyat endeksi martta yıllık yüzde 114,97, aylık yüzde 9,19 artmıştı. ÜFE’deki artış aynı hızla giderse 6 aylık ÜFE yüzde 60’ı aşacak ve bazı alkol ürünlerinin vergisi yüzde 60 artınca da en büyük zam rakıda görülecek.
“Temmuzda rakıya gelen vergi zammı 100 lirayı bulabilir” diyen Aybaş, “Bu zamları ‘özgür yaşama müdahale zammı’ olarak niteliyoruz. Satışlara da doğrudan yansıyor, insanlar kaçak alkole yöneliyor. Örneğin gelip meyve suyu isteyen bazı müşterilerin etil alkol aldığını ve evde kendi alkolünü yapacağını anlıyoruz. Kaçak neredeyse sanayileşti artık” diye konuştu.
Süt ürünlerine yüzde 30’un üzerinde zam!
Ulusal Süt Konseyi çiğ süt fiyatını 15 Mayıs 2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 7,50 TL/Litre olarak yükseltti. Nihai süt ürünlerine ortalama yüzde 30 zam olarak yansıyacak. Ayrıca kırmızı et fiyatları da 7 TL zamlanacak.
Sektör yetkilileri, “Nihai tüketicinin belli bir alım gücü var ve 1 kilo peyniri 120 liradan satın alması çok zor. Üretici olarak ürünü nasıl satacağız diye bizim de moralimiz bozuk” ifadelerini kullandı.
Kırmızı ete zam: Kıymanın kilosu 150 liraya çıktı!
Ramazan Bayramı’nın bitmesiyle kırmızı et fiyatlarına yeni zam bir zam daha yapıldı. Kırmızı et fiyatlarına 40 lira birden zam gelmesiyle kıymanın fiyatı 150 TL’ye pirzolanın fiyatı ise 200 TL’ye çıktı.
Ramazan ayı öncesinde zam üstüne zam gelen kırmızı et fiyatlarına bir zam daha geldi. Et fiyatları bir ayda 40 TL birden zamlandı. Yeni zamla birlikte dana kıymanın kilosu 150 TL’ye, bonfilenin kilosu 210 liraya, kuşbaşı 160 TL’ye, antrikot ve kuzu pirzolanın kilosu da 200 liraya çıktı.
Benzin ve LPG’ye zam!
Kur artışının yanı sıra brent petrolün bir haftada 101 dolardan 111 dolara çıkması akaryakıt fiyatlarında artış beklentisini doğurdu. LPG’ye 40 kuruş, benzine ise 1,68 TL zam geldi.
Benzinin litre fiyatı İstanbul’da 22,8 TL’ye, Ankara’da 22,93 TL’ye ve İzmir’de ise 22,94 TL’ye yükseldi.
Sigaraya zam: ‘En ucuz’ sigara 40 liraya yaklaşabilir!
Zam yağmurunun sürdüğü sigara fiyatlarına ilişkin, bu kez ‘ÜFE etkisi’ değerlendirmesi geldi. 4 ayda yüzde 39 gelen ÜFE 2 ay daha aynı hızla yükselirse yüzde 60 olabilecek. Buna göre; en düşük sigara fiyatı 36.5 lira olacak. Yani hiçbir sigara 36.5 liranın altında satılamayacak. Geçtiğimiz günlerde Phillip Morris ürünleri halihazırda zam yemiş, en ucuz sigara 25,50 TL olmuştu.
ÜFE ETKİSİ
Habertürk yazarı Rahim Ak‘ın aktardığı’na göre, yılın ilk 4 ayında Üretici Fiyat Endeksi yani ÜFE yüzde 39.23 oldu. Yıllık rakam yüzde 121 düzeyinde. ÖTV artışları ise 6 aylık ÜFE artışları kadar yapılıyor.
Eğer kalan 2 ayda ÜFE geçen ayların ortalaması gibi olursa 6 aylık ÜFE yüzde 60’a çıkacak. Yani sigarının ÖTV’si yüzde 60 artırılacak.
“Sigarada öyle karmaşık bir vergi sistemi var ki anlamak biraz zor ama sonuçta alınan her sigara paketinin yüzde 87’si vergiye gidiyor” diyen Ak’ın yazısından ilgili kısım şu şekilde:
“Şimdi dilimiz döndüğünce anlatmaya çalışalım. Sigaranın ÖTV’si nispi yani oransal olarak yüzde 63 düzeyinde. Ancak o kadar basit değil. Bu vergiye bir asgari maktu ve bir de maktu vergi eşlik ediyor. Asgari maktu çok önemli çünkü bu tutarın altına inilemiyor. En az ÖTV bu tutar kadar olacak. Bu oran şu anda 0.7197 lira. Her bir sigara dalından alınan vergi bu. 20 sigaralık bir pakette 14,39 liraya denk geliyor şu anda.”
EN DÜŞÜK SİGARA FİYATI NE KADAR OLACAK?
“İkinci adıma geçelim. 23.5 lirayı aldım git demiyor Maliye. Asgari maktu tutar sigara fiyatının yüzde 63’ünün altına inemiyor. Yani 23.5 liralık asgari maktu vergi sigara fiyatının yüzde 63’ü olacak en az. Bu rakam da 36,5 lira. Bir de satış fiyatı üzerinden alınan KDV var. KDV oranı da bildiğiniz gibi yüzde 18. Şimdi sigara şirketleri KDV, bayi karı, maliyeti derken sizce sigarayı kaç liraya satabilir? 36.5 liralık tutar en düşük vergi şu anda 22,8 lira düzeyinde.”
27 LİRALIK SİGARA 44 LİRAYA YAKLAŞABİLİR
“Hadi bir de fiyat üzerinden gidelim. Örneğin şu anda 27 lira olan pahalı sigaranın yüzde 63’ü yani nispi vergisi 17.01 lira. Buna bir de paket başına alınan 0.7150 lira eklendiğinde ÖTV 17,72 lira oluyor. Asgari maktu vergi 14.39 lira olduğu için sınavı geçmiş oluyor bu sigara. Yine sigara öyle bir fiyata satılmalı ki satış fiyatının yüzde 63’ü bu rakamın altına düşmemeli. Bu andaki sınır ise 22.8 lira. KDV de eklendiğinde bu yüzden en ucuz sigara da 23.5 lira civarında satılıyor.
Olası bir 6 aylık ÜFE kadar ÖTV artışı ise 23.5 lirayı 37.6 liraya çıkaracak. 23,5 liralık ucuz sigara 37.6 ve 27 liralık pahalı sigara ise 43.2 lira olacak. Bu ise iki açından önemli bir etki yapabilir. Bunlardan ilk enflasyon. Zaten büyük sorun olan TÜFE’yi bu artışın yukarı iteceği açık. Diğer önemli sorun ise fiyat artışlarının kaçak kullanımını artırması.”
