Alper Gezeravcı, Ocak 2024’te uzaya çıkan ilk Türk olarak tarihe adını yazdırdı. Tarihi yazmak için kelimeler gerekir. Bazen gerekli olan kelimeleri üretmek gerekir.
Adını Koymak
Batı, her şeye adını koymaya çalıştı. Kimi isimde Latince’yi kiminde Yunanca’yı kiminde ikisini birden kullandı. Aynen mazide kimi Osmanlı münevverlerinin Farsça ve Arapça’yı kullandıkları gibi.
Yalnız şöyle bir ayrıntı var. Batılı münevverler çok daha fazla kavram ürettiler. Batı daha fazla tükettiği için belki de. Nitekim daha çok tüketenin daha çok üretmesi zaruridir.
Astronot / Kozmonot / Taykonot
Amerikalı uzay yolcularına astronot ismi kondu. ‘Astros’tan yani göktaşından esinlendiler. Bu isim koyma da Ruslar taşı gediğine oturttular. Onlar kozmonot dediler kendi uzay yolcularına. ‘Kozmos’ yani kainattan esinlenerek. Kainattan esinlenerek, esinlenecek daha büyük bir şey olamayacağını da mühürlediler tarihe. Terminolojik savaşı ebediyen kazandılar. Çinliler de, Çincedeki kozmosun karşılığı olan taikongu kullanarak ‘taikonot’ dediler.
Türkonot
Madem ki bu ismini koyma meselesi, bir siyasi araç haline geldi, o zaman biraz detaya girelim. Batı’ya yamanan ve yamanmak isteyen bütün milletlerin uzay sefirleri, kendilerine astronot diyorlar. Ya da öyle demeleri isteniyor NATO güdümlü medya sayesinde.
Aslında tam da bu buhranlı günlerde kozmonot demek daha mı manalı olurdu Gezeravcı’ya. Hem Avrasyacı olduğu su götürmez olan Alev Alatlı’nın vefatının üstüne de ayrıca manalı olurdu kanımca. Nato’dan (North Atlantic Terror Organisation) mesafesini arttırmış olan Türkiye’de böyle bir konum alma gerçekten anlamlı görülürdü. Ancak çok kutuplaştırıcı olabilirdi bu tanımlama dünya siyaseti için.
O yüzden belki daha da kutuplaştırıcı, daha tetikleyici ve tarihsel anlamda uyarıcı bir kavram seçmek daha iyi olur. Bundan sonra uzay yolcusu olan yurdum insanlarına Türkonot (Turkonaut) demeyi öneriyorum.
Türkonot kavramı ile birlikte, öncelikle astronot bağımlılığından kurtulunacak. İkinci olarak da, ilk kez uzay yolcuları için bir ulusun adı terminolojide kullanılmış olacaktır. Hayırlara vesile olsun yeni kavramımız. Vesselam.
