Sabah anksiyetesi, yaşam kalitenizi düşürerek gününüzü kabusa çevirebiliyor.
Sabah anksiyetesi, genellikle sabahları uyanır uyanmaz veya güne başlamadan önce yaşanan yoğun kaygı ve endişe durumu olarak tanımlanıyor. Bu durum, günün ilk saatlerinde hissedilen kaygı, iş, sorumluluklar veya sosyal etkileşimlerle ilgili korkulardan kaynaklanabiliyor. Sabah anksiyetesi; bazen uykusuzluk, stresli bir yaşam tarzı veya genel bir anksiyete bozukluğunun belirtisi de olabiliyor.
Sabah anksiyetesi belirtileri nelerdir?
Pek çok insan için uyandıktan hemen sonra kendini gösteren sabah anksiyetesinin, günün geri kalanını olumsuz etkileyebileceğine dikkat çeken LifeClub Uzm. Klinik Psikoloğu Cansu Karaman, belirtiler hakkında şunları söyledi:
“Günün başlamasıyla ilgili yoğun bir endişe duygusuna kapılmak hastalığın önemli bir belirtisidir. Kalp çarpıntısı, terleme, titreme veya mide bulantısı gibi semptomlar görülebilir. Geceleri sık sık uyanma veya sabahları yorgun uyanma da sabah anksiyetesiyle ilişkili olabilir. Kafada dönüp duran düşünceler ve sorunlar hakkında aşırı düşünerek zihni meşgul etmek, hüzün, üzüntü veya moral bozukluğu gibi ruhsal belirtiler sabah anksiyetesine işaret edebilir.”
Sabah anksiyetesi ile nasıl başa çıkılır?
LifeClub Sağlık Hizmetleri’nden Uzm. Klinik Psikolog Cansu Karaman, sabah anksiyetesi ile başa çıkacak 6 öneriyi şöyle sıraladı:
1- Sabah Rutinlerini İyileştirme
Sabahları ani bir şekilde uyanmak yerine, yataktan yavaşça, kademeli olarak kalkmak ve yavaş bir rutin uygulamak rahatlatıcı olabilir. Yine günün ilk saatlerinde yapılacak meditasyon, derin nefes egzersizleri veya hafif bir egzersiz, sabah anksiyetesine iyi gelecektir.
2- Uyku Kalitesini Artırma
Kaliteli bir uyku sabah anksiyetesine çok iyi gelecektir. Her gün aynı saatte yatağa girmek ve uyanmak, biyolojik saatinizi düzenler. Yatak odasını sessiz, karanlık ve serin tutmak da uyku kalitesini artırabilir. Ayrıca yatmadan önce telefon, televizyon, bilgisayar, tablet gibi cihazlardan uzaklaşmak, yani ekran kullanımını azaltmak, uykuya geçişi kolaylaştırabilir.
3- Stres Yönetimi
Güne başlamadan önce gününüzü planlamak, kendinizi daha organize ve güvende hissetmenizi sağlar. Meditasyon, yoga ya da derin nefes egzersizleri gibi rahatlama teknikleri uygulamak anksiyeteyi azaltabilir.
4- Düzenli Beslenme ve Egzersiz
Sağlıklı bir kahvaltı yapmak, kan şekerinizi dengeleyebilir ve enerji seviyenizi artırabilir. Bu yüzden dengeli beslenmek büyük önem taşıyor.
Egzersiz yapmak, düzenli fiziksel aktivite, endorfin salgılar ve genel ruh halini iyileştirmeye büyük katkı sağlar.
5- Düşünce ve Davranış Yönetimi
Kafanızdaki olumsuz düşünceleri fark etmek ve daha olumlu alternatiflerle değiştirmek de anksiyeteye karşı yardımcınız olabilir. Küçük ve ulaşılabilir hedefler koyarak, stres ve endişeyi azaltabilirsiniz.
6- Profesyonel Destek
Bir uzman psikolog ile görüşmek, sabah anksiyetesinin nedenini anlamanıza ve başa çıkma stratejileri geliştirmenize yardımcı olabilir. Gerekli durumlarda, psikiyatri uzmanı anksiyete bozukluklarını yönetmeye yardımcı olabilecek ilaçlar da önerebilir.
Kaynaklar:
- Chong LS, Thai M, Cullen KR, Lim KO, Klimes-Dougan B. Cortisol Awakening Response, Internalizing Symptoms, and Life Satisfaction in Emerging Adults. Int J Mol Sci. 2017 Nov 27;18(12):2501. doi: 10.3390/ijms18122501. PMID: 29186884; PMCID: PMC5751104. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5751104/
- Evans J, Richards JR, Battisti AS. Caffeine. [Updated 2024 May 29]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2025 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK519490/
- Kose J, Cheung A, Fezeu LK, Péneau S, Debras C, Touvier M, Hercberg S, Galan P, Andreeva VA. A Comparison of Sugar Intake between Individuals with High and Low Trait Anxiety: Results from the NutriNet-Santé Study. Nutrients. 2021 Apr 30;13(5):1526. doi: 10.3390/nu13051526. PMID: 33946586; PMCID: PMC8147234. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8147234/
- Exercise for Stress and Anxiety | Anxiety and Depression Association of America, ADAA
- Anderson E, Shivakumar G. Effects of exercise and physical activity on anxiety. Front Psychiatry. 2013 Apr 23;4:27. doi: 10.3389/fpsyt.2013.00027. PMID: 23630504; PMCID: PMC3632802. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3632802/
