Yaz aylarında çıkan şarkılar, filmler, sosyal medyada yapılan paylaşımlar yaz mevsiminin çok güzel geçeceğine dair içerikler sunuyor. Ancak yaz mevsimi herkes için keyifli olmayabiliyor. Genellikle depresyon kış mevsimi ile ilişkilendirilse de, yaz döneminde de depresyon sıklıkla görülüyor. Memorial Antalya Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nden Uz. Dr. Yalçın Kahya, yaz depresyonu ile başa çıkmak için önerilerde bulundu.
Yaz depresyonunu biyolojik değişiklikler etkileyebiliyor
Özellikle mevsim geçişlerinde sirkadiyen ritimdeki değişiklikler yaz depresyonu açısından risk oluşturabilir. Biyolojik değişikliklerin yanında yaz mevsimi insanlara çoğu zaman ‘tatil’ çağrıştırır. Yaz mevsimi boyunca tatil ve eğlence beklentisi bazen sosyal nedenler, bazen ekonomik nedenler bazen de sağlık sorunları sebebiyle yerine getirilemeyebilir. Bu da kişilerde boşluk hissi oluşturabilir.
Ayrıca yaz mevsimi insanlar için daha hareketli bir mevsimdir. Bu hareketlilik dışarıda gerçekleşen sosyal aktivitelerden, giyilen rengarenk kıyafetlere kadar kendini gösterir. Yaz mevsiminin hareketliliği bazen kişilerde bir yük oluşturabilir. Hareketli ortama uyum sağlamak için kişilerin kendilerini zorlaması bazen başarıyla sonuçlanmayabilir.
Sosyal medyanın etkisi büyük!
Yaz aylarında kişilerde depresyon görülme sürecinde sosyal medyanın etkisi önemlidir. Sosyal medyada yapılan tatil paylaşımları kişinin kendi hayatı dışında, başkalarının harika bir hayatı olduğuna dair gerçekçi olmayan bir algıya neden olabilir. Sosyal medyanın diğer bir etkisi de beden imajı üzerinedir. Yaza girerken yapılan diyetler ve spora yönelmek medyanın dayattığı ideal vücuda sahip olmak için yeterli olmayabilir. Bu da beden algısını kötü yöne çekebilir.
Yaz depresyonu belirtileri:
-
- Günün büyük bir bölümünde depresif duygu durumu
- İsteksizlik
- Düşük enerji
- Konsantre olma güçlüğü
- Umutsuzluk, değersizlik düşünceleri
- Sinirlilik
- Huzursuzluk, kaygı
- İştahta değişiklikler
- Uyku düzensizliği
- Tekrarlayan ölüm, intihar düşünceleri
Rutin oluşturmak büyük önem taşıyor
Yaz mevsiminde depresyonla başa çıkma stratejilerini keşfetmek oldukça önemlidir. Tetikleyicileri belirlemek ilk sırada gelir. Yüksek hava sıcaklığı ve nem, tatil ihtiyacı ve getirdiği stres, beden algısında kötüleşme tetikleyiciler arasındadır. “Yaz mevsimi mutlu olunması gereken bir dönemdir” şeklindeki inançlar da süreci daha zor atlatmaya sebep olabilir. Depresyondan korunmak ve başa çıkmak için bir rutin oluşturmak oldukça önemlidir. Rutini takvime ve planlayıcıya yazmak, küçük notlar almak, hatırlatıcı alarm kurmak sürdürülebilirliği kolaylaştırır. Duygulara yer açmak, duyguların ve vücut tepkilerinin farkındalığını artırmak için meditasyon uygulamalarından yararlanılabilir. Değerler ve eylemler listesi oluşturmak değer odaklı davranışlar açısından yönlendirici olabilir.
Düzenli uykuya ve su tüketimine önem verin
Uyku hijyeni ve yeme düzeni de sürecin yönetimi için oldukça önemlidir. Sosyal medyayı sınırlamak, uyku hijyeni ve duygusal yeme atakları açısından koruyucu olabilir. Sıcak ve nem etkisiyle sakin kalmak zor olabilir. Sıcak ve nemin yarattığı vücut su kaybına yönelik günde en az 2.5-3 lt su tüketimi ve cildi canlı tutabilmek için güneş kremi kullanmak fayda sağlayabilir.
Profesyonel yardım almaktan çekinmeyin!
Kişiler yaz mevsiminde depresyon için risk faktörlerine sahipse, depresyon belirtileri varsa ve bu belirtiler kişinin günlük işlevselliğini etkiliyorsa yardım almak gereklidir. Psikiyatrik destek sürecinde kişilerin belirti şiddetine göre bireysel bir tedavi planı hazırlanır. İlaç tedavisi ve psikoterapi tedavi seçenekleri arasındadır. Depresyon yaz döneminde de görülen tedavisi mümkün olan bir psikiyatrik bozukluk, bir halk sağlığı sorunudur. Risk faktörlerinin belirlenmesi ve hastalıktan korunma adına yapılacak müdahaleler hastalığın tedavisi kadar önemlidir.
