Geçen hafta 18,36’dan 10,27’ya kadar düşen dolar/TL’de bu sabah çok sert yükseliş görüldü. Güne 11,78’den başlayan kur, saat 09:04’te ani bir yükselişle 12,88’i gördü.
Geçen hafta TL mevduata Hazine ve Merkez Bankası (TCMB) destekleri açıklaması ile aynı anda başlayan kamu destekli döviz satışlarıyla 18.4’lük tarihi zirveden 10,27’ye kadar gerileyen dolar/TL bugün yeniden 12 seviyesini aştı.
Güne 11,78 seviyesinden başlayan dolar/TL’de sabah 09.04 sıralarında çok sert yükselişle 12,88 seviyesi görüldü. Kur daha sonra 12,00-12,10 aralığına çekildi.
Para ve kur politikası metni açıklanacak
Yabancı yatırımcıların genel olarak tatil nedeniyle işlem yapmadığı yılın son günlerinde bugünün öne çıkan gündem maddesi TCMB’nin yazılı olarak açıklayacağı 2022 para ve kur politikası metni olacak.
Metinde özellikle tahvil alımları ve önümüzdeki yıl uygulanacak politikaları netleştirebilecek detaylar takip edilecek.
Gözler tedbir paketinde
Piyasalar ayrıca Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin açıklayacağını söylediği piyasaları “şaşırtacak” tedbir paketini de bekliyor. KDV alanında açıklanabilecek tedbirler yakından izleniyor.
TCMB bugün itibarıyla kur garantili TL mevduat mekanizmasına altın hesaplarını da dahil etti. TCMB dün dövizden TL’ye dönüşe ilişkin zorunlu karşılık aracılığıyla uyguladığı teşvikleri genişletmişti. Ancak TCMB dün 2020 sonunda sıfırlanan döviz komisyon oranlarını dövizden TL’ye dönüşün belli bir oranın altında kalanlar için belirgin artırmıştı.
Dövizden TL’ye geçiş sınırlı kaldı
Bankacıların dün Reuters’a verdiği bilgilere göre şu ana kadar kur korumalı TL hesaplara döviz hesaplarını bozdurarak geçenlerin sayısı sınırlı kaldı. Yeni ürün kullanımının büyük bölümü TL mevduatlardan kaynaklı ve vadede 3 ay yoğunlaşması görülüyor.
Piyasalarda önümüzdeki yıl büyümenin desteklenmesi için proje kredileri, KGF ve bütçenin belirgin açılması gibi uygulamaların nasıl yürütüleceğini de yakından izliyorlar.
Gelir Vergisi Kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik öngören yasa ile ek bütçeye gerek kalmadan Cumhurbaşkanına bu yıl bütçe tahmininin üzerinde elde edilen gelir kadar tutarı ödenek olarak kullanma imkanı getirilmişti.
Muhalefet partisi yetkilileri ve bazı yetkililerin verdiği bilgiye göre, Kasım ayı bütçe sonuçlarına göre şu ana kadar kullanılabilecek 300 milyar liraya yakın kaynak bulunuyor.
TCMB rezervleri düşüşte
Piyasalar TL’de yaşanan süreçte TCMB rezervlerinden belirgin bir döviz satışı olduğunu öncü verilerden hesaplarken, kur atağını 20 Aralık’ta bitirdiklerini belirten Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ise kamu bankalarının dolar satışında devreye girmediğini söylüyor.
Reuters’ın hesaplamalarına başvurduğu bankacılar büyük bölümü geçen haftanın ilk iki gününde olmak üzere TCMB’nin swap hariç net uluslararası rezervinin geçen hafta yaklaşık 7-8 milyar dolar, doğrudan müdahalelerin de başladığı ay başından itibaren ise yaklaşık 17-18 milyar dolar düştüğünü hesapladı.
TCMB ay başından beri toplam beş doğrudan müdahalede bulunmuş ve rezerv düşüşleri geçen haftaya kadar açıklanan tutarlarla uyumlu seyretmişti. Ancak bu uyum müdahale açıklaması yapılmadığı geçen hafta itibarıyla ortadan kalktı.
TCMB verilerine göre bankanın net rezervleri önceki hafta 21 milyar dolardan 12 milyar dolara geriledi. Reuters’ın hesaplarına başvurduğu üç bankacı TCMB net rezervlerinin 12 milyar dolardan 10 milyar doların altına düşeceğini tahmin ettiler. Veri yarın saat 14.30’da açıklanacak.
Enflasyon yılı yüzde 30 civarında bitirebilir
Nebati bundan sonraki mücadele alanlarının enflasyon olduğunu belirterek “Birkaç ay keyif sürecek bazıları. ‘Enflasyon şöyle oldu böyle oldu (diye).’ Bu enflasyon önümüzdeki yıl geleceği noktalar…(için) heyecanlanıyorum” dedi.
Reuters anketine göre TL’deki rekor değer kaybının birikimli etkisiyle önümüzdeki hafta açıklanacak Tüketici Fiyatları Endeksi’nin (TÜFE) Aralık ayında 18 yılın zirvesi olan yüzde 30.6’ya yükselerek hükümetin yılsonu hedeflerinin çok üzerinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Reuters’ın 13 katılımcıyla gerçekleştirdiği ankette Aralık ayı için yıllık enflasyon tahminleri yüzde 26.4 ila yüzde 37.3 arasında değişiyor. TÜFE en son Mayıs 2003 döneminde yüzde 30.7 artış kaydetmişti. Aylık enflasyonun ise yüzde 9 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor, tahminler yüzde 5.5 ila yüzde 14.6 bandında yer alıyor.
Ankara’da gıda fiyatlarının aylık yüzde 25 arttığını, yıllık olarak Kasım’daki yüzde 27’den Aralık’ta yüzde 55’e yükseldiğini açıklayan Türk-İş’e göre gıda enflasyonunda en son “Kasım 1987 seçimlerini izleyen Aralık 1987’de” bu denli yüksek bir artış gerçekleşmişti.
Ekonomistlerin beklentileri oldukça geniş bir bantta yer alırken bunun nedeni ay sonu itibarıyla TL’deki değer kaybının bir bölümünün telafi edilmiş olması. TL’de dolar karşısında geçen hafta tarihte eşi nadir görülen bu denli sert değer kazancına rağmen yılbaşından beri kayıp yüzde 56’dan ancak yüzde 5 civarına gerilemiş durumda.
Ekonomistler TL’deki geçen haftaki sert değer kazançları öncesi enflasyonun önce yüzde 30’a ardından yüzde 40’a doğru yükselmesini bekliyorlardı. Şimdi ise yıllık enflasyonda sınırlı düşüş ya da yükselişlerle yüzde 30 civarı seyrin bir kaç ay daha devam etmesi genel beklenti olmaya devam ederken olası düşüşler için ise fiyat indirimlerinin ne boyutta olacağını izlenecek.
TL sıkışık, piyasa faizleri sert yükselişte
Dolar/TL 18.4 rekorundan sert düşüş ve ardından her iki yönlü sert dalgalanmalar yaşadı. Kur Erdoğan’ın açıklaması sonrasında en düşük 10.25, en yüksek 14.3885 seviyelerinden işlem gördü ancak genel olarak düşüş yönlü seyir izledi.
Kur bu sabah ise güne 12 seviyesine yakın başladı. Euro/TL 20 üzerindeki zirvesinden 13.5 civarına geriledi. Türkiye’nin 5 yıllık CDS’i ise dün günü 545/568 seviyesinden tamamladı.
Gösterge 10 yıllık tahvilin bileşik faizi dün yüzde 24.55’e yükselerek tarihi zirvesini gördü. Piyasa faizleri de zararı Hazine tarafından üstlenilen kamu bankaları haricinde benzer şekilde yukarı yönlü bir seyir izliyor. Erdoğan’ın yatırım için düşük faiz istekliliğine rağmen ticari kredi faizlerinde özellikle son günlerde belirgin artışlar yaşanıyor.
Mevduat faiz oranları yüzde 20’nin üzerine çıkarken, yükselen fonlama maliyetleri kredi faizlerine de yansıdı. Bazı bankalarda KOBİ kredi faizleri yüzde 30’un üzerine çıktı. (REUTERS)
Yeni uygulama: Altın hesaplarından TL mevduat ve katılım hesabına geçiş nasıl olacak?
TL korumalı mevduat hesabının ardından Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi için de yeni tebliğ yayımlandı. Bu tebliğde yurt içi yerleşik gerçek kişilerin altın cinsinden mevduat ve katılım fonu hesaplarının Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüşmesi halinde mevduat ve katılım fonu sahiplerine sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esaslar belirtildi.
Investing.com‘un haberine göre; Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğe göre, altın hesaplardan TL vadeli hesaplara geçilmesi halinde şu süreç işlenecek:
28/12/2021 tarihinde mevcut olan altın hesapları ile bu tarihten sonra açılacak işlenmiş ve hurda altın karşılığı altın hesapları, hesap sahibinin talep etmesi halinde dönüşüm fiyatı üzerinden Türk lirasına çevrilecek.
Bankanın bu işlem sonucunda elde ettiği altın, dönüşüm fiyatı üzerinden Merkez Bankası tarafından satın alınacak ve karşılığı Türk lirası ilgili bankaya aktarılacak.
Banka tarafından 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılabilecek.
Bankanın mevduat hesabına uygulayacağı faiz oranı Merkez Bankasınca belirlenen bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının altında olamayacak.
Katılma hesabına sağlanacak getirinin Merkez Bankasının katılım bankaları ile açık piyasa işlemleri kapsamında yaptığı bir hafta vadeli geri satım vaadi ile alım işlemlerinde oluşan maliyetten düşük olması halinde aradaki farkı katılım bankacılığı esasları çerçevesinde katılım bankası karşılayabilecek, karşılanmayan kısım için Merkez Bankasınca ödeme yapılmayacak.
Vade sonunda Türk lirası mevduat hesabı sahibine anapara ile faiz, katılma hesabı sahibine ise vade sonundaki katılma hesabı bakiyesi banka tarafından ödenecek.
Vade sonu fiyatının dönüşüm fiyatından yüksek olması ve fiyat farkı üzerinden hesaplanan tutarın banka tarafından ödenecek faiz veya kâr payından yüksek olması durumunda, fiyat farkı üzerinden hesaplanan tutardan faiz veya kâr payı düşülerek hesaplanan tutar Merkez Bankasınca mevduat veya katılma hesabı sahibine ödenmek üzere ilgili bankaya aktarılacak.
Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması halinde Merkez Bankasınca fiyat farkına ilişkin ödeme yapılmayacak.
Bu uygulama kapsamında açılan Türk lirası mevduat veya katılma hesapları bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen destekten bir defaya mahsus olarak faydalanabilecek.
